Derde Dinsdag in September
21 / 09 / 2011

?Derde Dinsdag in September? is Nederlands Prinsjesdag: een stralende majesteit in een gouden koets rijdt met haar lakeien, een uitgebreide escorte met blaaskapel, te paard en te voet van haar paleis naar het Haagse Binnenhof voor de troonrede. Zij wordt ontvangen in de Ridderzaal door de leden van de Staten-Generaal, het Nederlandse parlement, om de natie toe te spreken in naam van haar regering.

Net echt

Prinsjesdag is net echt en heeft ook een hoog ?kijk mij nou eens? – gehalte. Het heeft iets opgewekt en blij want de dames wedijveren in sjieke toiletten met Ascot hoedpartijen. Nette heren staan te blinken in vol ornaat. Een beetje zoals bij het inmiddels failliete ?Land van Ooit?, waar kinderen te horen kregen dat zij aan de macht waren. Voor de duur van het verblijf in de sprookjesland waren de ouders immers hun lakeien.

Net echt is ook de bleke koffer waarop ?Derde Dinsdag in September? met de miljoenennota van de minister van financi?n wegens een doorslagje van de oude Gladstone box van de Britse Chancellor of the Excheque.

Net echt is ook de heisa in de weken voordien rond de gouden koets die duur is en verlucht met historische taferelen over zwarte slaven die van pure blijdschap de Nederlandse vorst nederig en gezellig hun rijkdom en schatten aanbieden.

?Net echt? is vaak het geval in deze Lage Landen bij de zee.

DigiNotar net echt en inmiddels failliet

Voor enkele weken kwam het DigiNotar schandaal aan het licht: Iraanse hackers hadden de echtheidscertificaten voor digitale communicatie met overheidsdiensten gekraakt. Het intussen failliet verklaarde bedrijf deed alsof haar afgeleverde certificaten net echt waren, ook al wist het bedrijf dat die hackers al maanden huis hielden op hun servers.

Traditioneel wordt de begroting – naar verluidt op cd in het koffertje ?Derde Dinsdag in September? – gepresenteerd en besproken in de Tweede Kamer op Prinsjesdag. Dit jaar volgens minister Jan Kees de Jager van financi?n onder het motto: ?Minder teveel, maar nog steeds veel te veel?. Tot dan wordt deze tekst streng beveiligd en geheim gehouden. Vorige week bleek de ?pdf? met de rijksbegroting evenwel op eenvoudige wijze van het web geplukt te kunnen worden.

Meer nog, Alexander Brenninkmeijer, de nationale ombudsman, wees er naar aanleiding van het gehackte DigiNotar op dat de Rijksoverheid ernstig in gebreke bleef en blijft in de beveiliging van haar digitale communicatiesystemen.

Digitale stropers in het Land van Ooit

NRC Next onthulde deze week dat er een strafrechtelijk onderzoek loopt tegen 260 huishoudens uit eenzelfde buurt in Rotterdam wegens digitale fraude: ?Een envelop van de Belastingdienst valt op de deurmat. U maakt hem open en ziet dat het rekeningnummer waarop u kinderopvangtoeslag ontvangt, is gewijzigd in een voor u onbekend nummer. U belt naar de Belastingdienst en krijgt te horen dat u dat zelf moet hebben gedaan. Maar u weet van niks. Enkele weken later ontvangt u weer een brief. U heeft huurtoeslag aangevraagd op een vreemd adres, en het geld wordt gestort op een vreemd rekeningnummer. Maar u heeft hier geen recht op, want u woont in een koophuis. Wie gaat dit terugbetalen??

Creatieve oplichters konden deze trucs klaren met een willekeurige digitale identiteit – DigiD – van persoon A en het burgerservicenummer, de geboortedatum en de naam van persoon B. Zo kon je met eender welk DigiD voorschotten op kinderopvang-, zorg- en huurtoeslagen doorsluizen naar een gewijzigd rekeningnummer. Volgens het Openbaar Ministerie wordt wel reeds onderzocht in hoeverre al deze zaken dezelfde fraudemechanismen vertonen. ?Minder is teveel?, maar het is blijkbaar nog niet echt duidelijk voor wie dit in deze fraudeconstructies precies geldt.

Snelle dienstverlening en vertrouwen

Net echt was immers het fenomeen dat de belastingdienst bewust niet controleerde of de DigiD wel bij de aanvrager hoorde. ?Op die manier konden mensen of organisaties die burgers wilden helpen met het aanvragen van een toeslag dat met hun eigen DigiD doen. Een kwestie van snelle dienstverlening en van vertrouwen?, aldus de Belastingdienst.

Toen in het voorjaar 2011 fraude aan het licht kwam met de kinderopvangtoeslag werd het DigiD gekoppeld aan het burgerservicenummer ( je individuele ?geheime? cijferidentiteit). Voor de overige fraude werd dit lek pas in augustus gedicht na een overrompeling met telefonische klachten van de belastingdienst.

Waar de DigiD in 2005 nog gelanceerd werd als een ?elektronische handtekening? adviseerde de Belastingtelefoon in 2007 de DigiD te lenen van je buur om nog binnen de deadline je belastingaangifte in te dienen. Net echt.

Gedupeerde burgers worden door de Belastingdienst nu geadviseerd om zelf op zoek te gaan naar de fraudeurs en van hen het geld terug te vorderen om het dan aan de fiscus door te storten.

Full proof en net echt

Nationale Ombudsman Alexander Brenninkmeijer verklaarde in NRC: ?DigiD heeft niet gezorgd voor een systeem dat voldoende bescherming geeft. Daarom kon de Belastingdienst een noodgreep uitvoeren en konden mensen met andermans DigiD ondertekenen. De ene overheid veegt hier zijn stoep schoon voor de andere. Ik spreek als Ombudsman zowel de Belastingdienst als DigiD aan om dit te veranderen. Het systeem van de overheid moet gewoon kloppen.?

Burgers – niet alleen in Nederland – moeten kunnen vertrouwen dat hun digitale identiteit beveiligd is. De website van DigiD beweert nog steeds dat deze elektronische code een full proof identificatiemiddel is voor overheidssites: ?Zo weten overheidsinstellingen dat ze echt met u te maken hebben.?

Net echt, maar toch niet helemaal.

Haastje-repje

Vraag blijft waarom in het ooit zo goed en voorkomend georganiseerde Nederland de overheid steeds vaker haastje-repje speelt met haar burgers en buitenlui.

Het EPD - electronisch pati?nten dossier moest en zou mordicus ingevoerd worden ondanks een onoverzichtelijke berg privacy-bezwaren. De Eerste Kamer heeft dit gelukkig op het laatste nippertje tegengehouden in april ll. De Openbaar Vervoer chipkaart is bijzonder fraudegevoelig maar de verantwoordelijke minister noemde dit ?beheersbaar?.

Toen in 2005 maar liefst 62 % Nederlanders het referendum over ?het verdrag tot vaststelling van een grondwet voor Europa? afwezen was de paniek onder de politieke regenten groot. Ze hadden nog maar net onder leiding van Jan Peter Balkenende de populistische tsunami van Pim Fortuyn en de ?Leefbaren? geabsorbeerd of het eerste referendum in Nederland sinds 200 jaar werd een uppercut voor het kabinet Balkenende II en wat ze graag masochistisch omschrijven als de ?Haagse kaasstolp?.

In hun weigering de uitslag als een afkeuring van hun binnenlands beleid te begrijpen grepen de Haagse regenten deze uitslag aan om luidop EU-schuld te bekennen: wij hebben u begrepen, Europa staat te ver af van onze landgenoten, was de euro onze harde gulden wel echt waard.

Van dan af lijken Hollands regenten over elkaars voeten te struikelen om hun populistische belagers in snelheid te pakken.

VOC-mentaliteit?

En sindsdien is het haastje-repje met de hete adem in de nek van links en rechts populisme. Jan Peter Balkenende probeerde het nog met een appel op de ?mentaliteit van de Verenigde Oost Indische Compagnie?: ?Laten we blij zijn met elkaar! Laten wij optimistisch zijn! Laten we zeggen: Nederland kan het weer! Die VOC-mentaliteit, over grenzen heen kijken, dynamiek! Toch??

Maar hij werd in de Tweede Kamer gecounterd door Jan Marijnissen van de SP: ?De VOC-tijd kende nogal wat rooftochten. Ook is de kolonisatie door de Nederlanders toen ontstaan, zoals Indonesi?. Als onze premier zegt dat hij terug wil naar de VOC-tijd, kan dat gek overkomen in het buitenland.?

Begin oktober 2008 ging de IJslandse bank Icesave failliet: ook 108.000 Nederlandse spaarders gingen voor 1,6 miljard Euro het schip in. Onder hen belangrijke provinciale en gemeentelijke besturen die tuk waren op een hoge korte termijnrente voor hun werkingsgelden. Ondanks de inspanningen van de toenmalige PvdA financi?n minister Wouter Bos is er nog steeds geen akkoord voor terugbetaling door IJsland.

Hollands Glorie?

Met Jan Kees de Jager (CDA) op financi?n en Mark Rutte (VVD) als minister-president gooit Hollands Glorie het nu over een andere boeg. Zij oreren graag en vaak over een failliet Griekenland dat moet gestraft worden – en wel meteen – over een gevaarlijke euro, over de hardwerkende noordelijke mieren en de zuidelijke luie beren – Kijk eens Angela, net echt en zonder handen. Toch?
Onderwijl onderhandelt het kabinet Rutte ( VVD en CDA, gedoogd door Wilders? PVV die geen cent veil heeft voor ?luie? lidstaten) een deal met de PvdA oppositie van Job Cohen om de Eurocrisis te bezweren met steunmaatregelen waarvoor ze geen gedoogmeerderheid hebben.

Net alsof er echt bestuurd wordt.

Doordachte en onbezonnen bezuinigingen, het opschuiven van de pensioenleeftijd – veel kreten en gefluister, ?Pomp and Circumstance?: de modale Nederlander zet zich schrap.

En intussen blijkt de website van de gemeente Amsterdam lek als een mandje. Journalisten van RTL Nieuws konden dinsdag vanaf hun redactie gegevens wijzigen en toevoegen. Het digitale loket werd dan maar gesloten.

LA PIOVRA

Jarenlang – zelfs nog met een zwart wit kubusje van Philips – hield Michele Placido ons aan het schermpje gekluisterd bij een aflevering van ?La Piovra? – de octopus.
Intussen is die reeks (1984 – 1999) op DVD, niet digitaal geremasterd.
Dat is wat raar en traag en flets gekleurd. Maar ieder nadeel hep se voordeel : je voelt je als kijker echt teruggaan in de tijd, je kijkt naar hoe je keek met de ogen van 25 jaar geleden.
Italiaanse filmen waren nog geen voorbeelden van gastronomische en oenologische brand?s exposure. Enkel onze kleding van toen, de haarmode en de gebruikelijke chaos bleven bij. De enige succesvolle – maar in Noord-Europa als fake ervaren reclame voor de prachtige Italiaanse roestbaken en brommers waren opvallend. En espresso koffie die pas een kwarteeuw later aan de basis zou liggen van het succes van Senseo- en Nespresso-apparaten.

De eerste afleveringen waren een appel aan de kijker, een hart onder de riem voor de strijd tegen de octopus van het grootkapitaal, de manipulatoren achter de schermen, de poppenspelers en touwtrekkers in de coulissen die het leven aan de onderkant manipuleerden. De strijd tegen de octopus had zijn tentakels overal gespreid, tot in ons eigenste brein toe. Hero?sch, tijdloos en toch gedateerd in ons leven en dat van zovele anderen. Datzelfde Itali? was ons bekend van de met mitrailletten gewapende carabinieri in lederen laarzen met rare petten aan iedere bank, openbaar gebouw en straathoek: de loden jaren, ook bij ons. Gelukkig is dat loden deken tijdelijk bij elkaar geplooid omdat de poppenspelers onmachtig bleken in de onderlinge strijd en verloren liepen in een groter verhaal dat ze onmogelijk konden controleren, hoezeer hun opvolgers zich ook inspanden.

De muziek van Ennio Morricone blijft in de hele lange serie het bindend thema, want alle hoofdrolspelers, alle bijrollen eindigen in bloed en tranen.
Alleen zijn muziek blijft verder klinken als de boodschap aan de volgende generaties.

De slotafleveringen wanneer de strijd zich verplaatst naar Oost-Europa werden hier destijds niet uitgezonden. Toen draaide het nog om een enorme scenario-truuk die de link probeerde te onthullen tussen de Italiaanse politieke en economische maffia en gelijkgestemde criminelen van de oude Oost-Europese geheime diensten. Na de val van de muur zaten zij immers om bezigheden en geld verlegen.
Slachtoffers van de nazi?s en het communisme – die allemaal na elkaar in hetzelfde kamp aan de grens tussen Tsjechoslowakije, Hongarije en Roemeni? opgesloten zaten – werden gepresenteerd in een wat warrige, soms wat karikaturale verhaallijn. Waarbij de identiteit van slachtoffers en beulen werd verwisseld en het kwade finaal ten ondergaat.
De pi?ta Sylvia Conti – Patricia Millardet – die na de dood van maffiajager Corrado Cattani – de strijd verderzet wordt in de slotscene opgevoerd als de lijdende madonna die prachtig verdriet uitstraalt wanneer haar zoveelste geliefde en strijdmakker sterft niet zonder eerst de als joodse bankier vermomde Roemeense nazibeul te hebben ontmaskerd.
Haar tranen vermengen zich op de tonen van Ennio Moricone met de namen van de slachtoffers uit de kampbarakken: uit 1943 en 1944, uit 1953 en 1956.
Het slot van La Piovra heeft ondanks haar acteertalent en fysieke presentatie toch iets van een kwal, een medusa, eerder dan een octopus, la piovra

Met Patricia Millardet is bovendien meer aan de hand.
Silvia Conti in haar rol als moeder van alle smarten staat ook na al die jaren nog als een huis van vertrouwen: pi?ta met Corrado Cattani als doorschoten Christus tegen de muur van een ziekenhuisbinnenplaats – ‘Commissario Davide Licata: Dont you ever cry,or feel scared? Silvia Conti: Once, in a backyard, in front of many people, I cried all my tears (La piovra 5 – Il cuore del problema 1990) en nadien ook weer met Davide Licata stervend in haar armen in de barak van het concentratiekamp als slotsc?ne van alle tranen.

Michele Placido – die zich als commissaris Cattani uit La Piovra liet schrijven – regisseert vele jaren later ‘Romanzo Criminale’ waarin het vrouwelijke hoofdpersonage, luxe hoer tussen maffia- en politieliefde, ‘Patrizia’ heet als was het een merkwaardig toeval. Patricia Millardet leek buiten de serie – ook in Itali? – niet echt meer te schitteren, als actrice. Zij het dat ze in ‘Coplan’ fysiek nog goed scoorde.

?The prequel? die voor de verandering na het einde van de?La Piovra?-reeks als aflevering 9 en 10 werd gedraaid is filmisch veel beter gemaakt, stukken moderner en bedoeld om het ontstaan van de maffia in Sicili? na de tweede wereldoorlog bevattelijker te maken.

Tevens wordt een van de interessantste en meest visionaire hoofdrolspelers uit La Piovra gesitueerd: Tano Carridi (Remo Girone): zijn drijfveren en de wortels van zijn denken, inclusief een briljante en dus indirecte schaakzet waarmee hij zijn verafschuwde vader tot ?mat? drijft als een mislukte koning.
Hijzelf is de figuur die in La Piovra zelf voor de maffiabazen in onder- en bovenwereld de financierings- en beurstechnische manoeuvres opzet en uitvoert. Weliswaar nog in het aanschijn van een altaar van beeldschermen maar toch al in sober wit of alukleurig binnen een barok paleis vol goud en glitter. Ondanks zijn successen en mislukkingen, zijn emotionele ellende eindigt hij als de bekeerde zondaar die zich afwendt.

De scenaristen hebben in hem en zijn techniek op een visionaire manier de misdadige mechanismen achter de huidige financi?le en economische crisis onthult. Met dien verstande dat het nu digitaal op het wereldwijde web alleen maar veel sneller en nog veel smeriger aan toe gaat.

Vrij Nederland had in de editie van 3 september 2011hierover een bijzonder interessant gesprek met Arthur Doctors van Leeuwen onder de titel: ‘Er ?s helemaal geen eurocrisis!’
?

‘Eurocrisis? Er ?s helemaal geen eurocrisis. Ik moet er niet aan denken dat er geen euro zou zijn geweest. Die beschermt ons, Nederland ook. Het is een heel harde munt die al jaren in waarde stijgt ten opzichte van de dollar en andere grote munten.’
?

Ook dit is volgens Docters zo’n onderwerp waarbij de pers maar al te gretig overdrijft.
?

‘Onlangs nog werd ik gebeld door een journalist van de Financial Times. “Ikwil u interviewen over de mislukking van Europa,” zei hij. “Hoezo mislukking?” antwoordde ik. “Na de val van Lehman Brothers in 2008 heeft de Amerikaanse?minister van Financi?n Paulson een reddingsplan opgesteld voor zevenduizend miljard dollar. Maar nog steeds is Amerika, ondanks dat immense bedrag, nergens. Terwijlwij in Europa onder aanvoering van Sarkozy, toen voorzitter van de Europese Unie, in zes weken tijd een noodplan klaar hadden. En wat iedereen lijkt te zijn vergeten: de Europese economie is al een tijdje groter en sterker dan de Amerikaanse.
Dus waar heeft u het over?’” Met cynische blik: ‘Het is niet tot een artikel gekomen.’
?

?
-Toch zijn er ook financi?le problemen binnen de eurozone: Griekenland, Portugal, Ierland, Itali?, Spanje.
?

?
‘Er zijn inderdaad landen met zwakke economie?n waar ik ook niet meteen met mijn portemonnee klaar sta om staatsobligaties te kopen. We hebben landen als Portugal en Griekenland toegelaten tot de eurozone, terwijl ze er eigenlijk niet in thuis horen. Daarvoor betalen we nu de bittere prijs. Er is dus wel een probleem, maar dat is iets heel anders dan een eurocrisis. Waar we vooral last van hebben, is de ongenuanceerde speculatie tegen kleine landen met slechte economie?n. Die leidt tot enorme bewegingen in de financi?le markten. Als ik nog baas was van de AIVD, zou ik tegen mijn medewerkers zeggen: “Ga eens gauw kijken wat daar aan de hand is.’‘
?

?
-Is dat niet eerder een taak voor de Autoriteit Financi?le Markten?
?

?
‘Nee,want het gaat vaak om manipulaties door personen. Een financi?le toezichthouder kan daar geen onderzoek naar doen, dat is inlichtingenwerk. Laatst gebeurde het nog. Nadat een negatief bericht over de Franse bank Soci?t? G?n?rale in een Britse tabloid was verschenen, dook meteen de koers omlaag. De vraag is wie dat verkeerde verhaal aan de verslaggever heeft verteld. En het komt veel meer voor, het is zo oud als de weg naar Kralingen. Pumpen en dumpen heet het: je dumpt een bericht en er wordt gespeculeerd. Degene die het verhaal verspreidt, kan er goud geld mee verdienen. Dus het lijkt me heel verstandig als daar onderzoek naar wordt gedaan. En het resultaat moet zeker met de Europese toezichthouders worden besproken en afgestemd.’
?

-Als hoofd van de AFM dacht u dat u de houding van de financi?le instellingen kon veranderen. ‘Als de norm er is, komt de moraal vanzelf; zei u in 2005 in NRCHandelsblad. De bankencrisis heeft anders uitgewezen. Was u na?ef?
?

‘Toen wij de zorgplicht voor banken instelden, keek iedereen uit de financi?le wereld alsof ze water zagen branden. Het was een heel nieuwe gedachte dat je als verkoper van financi?le producten moest nadenken of degene aan wie je ze verkoopt in staat is de risico’s te dragen. En trouwens, de crisis is niet zozeer door het Nederlandse bedrijfsleven veroorzaakt. Het is vooral ontstaan door onverstandig schuldenbeleid
in de Verenigde Staten.’
?

?
-Er is toch ook kritiek geuit op het risicovolle gedrag van Nederlandse bankiers?
?

?
Met stemverheffing: ‘Ja hoor eens, ik zou ook graag zien dat de financi?le instellingen zich meer bewust worden van hun nutsfunctie. Er werken genoeg intelligente mensen, maar daar hoor ik ze te weinig over. Ze klagen vooral over
de eisen die de toezichthouder aan ze stelt.’
?

?
Vindt u dat ook van Gerrit Zalm, hoofd van ABNAmro en als oudminister van Financi?n uw voormalige baas?
?

?
‘Ja, ik hoor Gerrit ook niet over de maatschappelijke functie. Hij heeft het vast te druk met het herstel van de bank. Ik heb trouwens wel enig begrip voor dat geklaag van de bankiers. Zo vind ik dat we wel ver zijn doorgeschoten met de hoge eisen aan de kapitaalbuffers. Maar tegelijkertijd vraag ik me af of we niet te weinig kijken naar de checks and balances. Er is nog steeds geen bankenbelasting voor het nemen van risico’s ingevoerd. En wanneer komt die antispeculatietax? Daar praten we al over sinds de jaren zeventig.’ Docters leunt voorover: ‘Vanuit de overheid hebben ze me ook eens gevraagd voor onzintaken. Het meest schrijnende voorbeeld is het toezicht op exotische beleggingsproducten. Struisvogeleieren en bomen in Colombia. Je bent toch niet goed bij je hoofd als je dat soort producten koopt. Ik zei Financi?n dat ik daar echt geen toezicht houden. Maar mijn verzet was vruchteloos. ’
?

Arthur Docters van Leeuwen
(Zeist, 1945)
1969 rechten, Universiteit van Utrecht
1969 ambtenaar Binnenlandse Zaken
1970 ambtenaar ministerie van Financi?r
1980 plv. directeur politie, Binnenlandse
1981 plv. directeur-generaal Openbare 0rde en Veiligheid, Binnenlandse Zaken
1988 hoofd Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD)
1995 1998 voorzitter College van procureurs generaal
1999 -2007 voorzitter Stichting Toezicht Effectenverkeer/Autoriteit Financi?le
Markten
2007 senior research fellow Nederlandse voor Openbaar Bestuur
2008 – augustus 2011regeringswaarnemer/commissaris Aegon
juli 2011voorzitter Loodslicht
augustus 2011independent member Foundation Oilinvest
september 2011kwartiermaker herziening toezicht Orde van Advocaten en voorzitter
van Wijzen Hervorming Diplomatieke Dienst.
Docters werkt aan zijn promotieonderzoek Institutionele en constitutieve aspecten val
organisatorische hervormingen binnen de overheid. In 2012 verschijnt van zijn hand
Sprookjes bij uitgeverij Prometheus. In 1971 publiceerde hij onder het pseudoniem Hein Wybrand de verhalenbundel Het reservaat.
http://www.janvanduppen.be/?p=1565

Digitale boswachters, het nieuwe knelpuntberoep
06 / 09 / 2011

?Als een particuliere oplossing onvoldoende zekerheid biedt, moeten we in overweging nemen of we voor overheidssites een eigen beveiligingssysteem bouwen? aldus de Nederlandse minister van Binnenlandse Zaken, Piet Hein Donner.

Nederland heeft historisch een grote traditie van uitbesteding van overheidsopdrachten aan priv?bedrijven. Het drukken van geld – guldens ?n euro?s – zit bij de Koninklijke Joh. Ensched?. Fraudegevoelige identiteitspapieren, ook de nieuwe digitale biometrische paspoorten met vingerafdrukken in de chip werden uitbesteed aan het Franse bedrijf Sagem Identification.

Digitaal notariaat
Om digitaal verkeer te beveiligen was de Nederlandse Rijksoverheid in zee gegaan met DigiNotar: ?Internet Trust Provider. D? onafhankelijke partij voor het identificeren van personen en organisaties op internet en veilig digitaal documenten uitwisselen, ondertekenen en bewaren. Expertise in o.a. online identiteiten, veilig documenten uitwisselen, privacy services, elektronisch factureren, mobiele pki, (EV)SSL, pseudonimisatie, digitale kluis, authenticatie, elektronische handtekening?.
Sinds 2011 is DigiNotar onderdeel van VASCO Data Security International Inc dat zichzelf omschrijft als ?een wereldleider?.

Gekraakt
De voorbije week was in Nederland bijzonder hectisch op digitaal vlak. Nadat half juli duidelijk werd dat Iraanse hackers DigiNotar hadden gekraakt, bleek de betrouwbaarheid van ?DigiD? voor overheidswebsites (belastingen, identiteitsbewijzen, gezondheidszorg, enz.) niet langer gegarandeerd. Om digitaal veilig met de Rijksoverheid te communiceren leverde DigiNotar een ssl-certificaat – Secure Sockets Layer – dat zorgt voor de encryptie van bijvoorbeeld creditcard gegevens of persoonlijke informatie. Zo?n certificaat bevat gegevens over de houder, het domein, de naam van de uitgever, het bron certificaat en het land van uitgave en is dus altijd na te trekken, tenzij vervalst.
Half augustus bleek het probleem bij DigiNotar nog steeds niet opgelost en dreigden Mozilla Firefox, Google en Microsoft geen ssl certificaten van DigiNotar meer te accepteren. Hierdoor zouden de Nederlandse overheidsdiensten onbereikbaar worden.

Nepcertificaten
Dit werd alsnog afgewend met veel loven en prijzen, maar eind augustus werd duidelijk dat minstens 200 nepcertificaten door de Iraanse hackers werden afgeleverd en dat de server van DigiNotar zelf volstrekt onveilig was.
?Op belangrijke computers zaten geen virusscanners, software was niet bijgewerkt en wachtwoorden waren gemakkelijk te achterhalen. Een ongelofelijke situatie,? aldus NOS-journalist Jeroen Wollaars, die het rapport kon inzien.
Ook de Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer was niet te spreken over DigiD en de manier waarop de overheid hierover communiceert. Het ministerie van Binnenlandse Zaken bleef namelijk volhouden dat het systeem niet was gekraakt en dat er maar enkele tientallen gevallen van vermoedelijke fraude bekend zijn.

Failliet van de digitale overheid
?Burgers die slachtoffer zijn van fraude werden niet goed geholpen. De overheid is traag en heeft te weinig oog voor de problemen van de burger. Mensen worden van het kastje naar de muur gestuurd. Omdat zoveel overheidsdiensten gebruik maken van DigiD, is onduidelijk wie verantwoordelijk is. Als de overheid een bank was, zou die failliet zijn, ? aldus Alex Brenninkmeijer.
DigiNotar bleef volhouden dat ze pas zes weken geleden gemerkt hadden dat hun computersystemen gehackt waren. Vorige week deden ze hiervan aangifte. Dan pas erkende het bedrijf dat hun certificaten niet langer betrouwbaar waren. Overheidssites (die andere certificaten krijgen) liepen volgens de digitale sleutelmaker geen gevaar.
De Nederlandse overheid diende het bedrijf Fox-IT in te huren om de zaak te onderzoeken. Fox-IT is een belangrijke internationale handelaar in spyware. Recent scoorde Fox-IT uitstekend in de Arabische wereld waar ze hun know how kwijt konden aan geheime diensten op zoek naar inzicht in het internet-, telefoon- en twitterverkeer van dissidenten.
De bal was echter aan het rollen en vrijdagmiddag volgde na kamervragen een crisisberaad op het hoogste niveau. ?s Nachts werd nog bekendgemaakt dat het vertrouwen in DigiNotar opgezegd werd en het beheer overgenomen werd door het Rijk.

Jager wordt prooi
Er was een tijd – nog niet zo heel lang geleden – dat al dan niet vermeende boeven, dissidenten en BV?s die over de tongen gingen door politie en justitie werden geschaduwd, getapt, gelokt en geflikt. Overheidsdiensten waren balorige onderdanen altijd een stap voor en konden hun privacy lichten in het belang van de staatsveiligheid, openbare orde en wat al niet meer.
Sinds het wereldwijde web zijn de rollen definitief omgekeerd.
Aanvankelijk amuseerden hackers zich als hobbyisten: digitale graffiti spuiters die een virus door computerbestanden smeerden. Vervelend, puberaal en een bron van inkomsten voor virusscanners en softwarebeveiligers.
Intussen zijn de mogelijkheden van en op het web met aangepaste hard- en software dermate gegroeid dat ook hier het creatieve ondernemerschap welig bloeit. Met in het zog niet minder creatieve criminele ondernemers.

Online banking en keyloggers
Wereldwijd verzamelen dit soort hackers virusbesmette computers om hun dynamisch netwerk draaiende te houden waarop zij hun bedrijven en activiteiten de wereld rond laten flitsen.
Online banking biedt ongekende mogelijkheden, zeker voor dit soort boeven. Ze gebruiken ?keyloggers? om alle bewegingen op je computer te registreren, alle websites, paswoorden, aankopen, bankverrichtingen naar hun eigen databanken door te sturen om tot bruikbare gegevens te verwerken.
Wanneer ze gedetecteerd worden verhuizen ze in seconden hun criminele handel over de aardbol om uit de handen van de nationale autoriteiten te blijven.
Intussen is hun digitaal machtsverlangen zo gegroeid dat beveiligingssystemen van gebouwen, elektriciteitscentrales, wapensystemen en certificeringsbedrijven gekraakt worden.

Cyberwar
Cyberspace betekent ook cyberwar. Digitale salvo?s werden reeds uitgewisseld tussen Israel en Iran. Niet alleen de Chinese overheid hackt de eigen internetbevolking en bedrijfsgeheimen van buitenlandse firma?s. De VS volgen nauwlettend het complete financi?le verkeer in de EU. Binnen de EU eist de bewaringsrichtlijn de opslag van het complete digitale dataverkeer van 6 tot 24 maanden. Dit alles uiteraard in de strijd tegen drugs en terrorisme.
Intussen specialiseren criminele hackers zich zorgvuldig verder in datamining en phishing, bij voorkeur vanuit ?failed states? al dan niet in samenwerking met de plaatselijke overheid zoals in de vroegere Sovjetunie.

Knelpuntberoep
Rijksoverheden ?n de burgers die ze moeten beschermen worden nu geschaduwd, getapt, gelokt en geflikt.
Maar ook nu dient zich een lucratieve markt aan voor talentrijke stropers en digitale patsers. Overheden en bedrijven zitten vreselijk verlegen om enthousiaste en creatieve digitale boswachters, een nieuw knelpuntberoep.
Niet alleen in Nederland.

“>Michel Foucault, De geboorte van de kliniek, een archeologie van de medische blik. Uitg. Boom 2008

Het was een kuitenbijter begin jaren zeventig in de psychologische wetenschappen aan de KU Leuven, het blijft na al die jaren vaak verhelderend en beklijvend.
De luciditeit van Foucaults archeologie van de medische blik is nog steeds en wellicht nog meer van toepassing op de geneeskunde en psychotherapie van vandaag.

18. Als historisch feit moet de opkomst van de kliniek worden gelijk gesteld met het systeem van deze reorganisaties. Deze nieuwe structuur komt tot uiting, hoewel natuurlijk niet volledig, door een minieme maar beslissende verandering: de vraag: ‘Wat heeft u?’, waarmee in de achttiende eeuw de arts en de pati?nt hun dialoog begonnen, die zijn eigen grammatica en stijl bezat, werd vervangen
door een andere vraag: ‘Waar heeft u pijn?’, waarin we het spel van de kliniek en het principe van heel haar vertoog herkennen. Vanaf
dat moment komt op alle niveaus van de medische ervaring een geheel nieuwe relatie tussen betekenaar en betekende tot stand: tussen de symptomen die betekenen en de ziekte die wordt betekend, tussen de beschrijving en wat wordt beschreven, tussen de gebeurtenis en wat wordt voorspeld, tussen het letsel en de ziekte die wordt aangeduid, enzovoort. Van de kliniek wordt voortdurend gezegd dat ze empirisch is, dat ze met bescheiden aandacht haar blik zorgzaam en zwijgend op de dingen laat rusten, zonder ze met enig vertoog lastig te vallen; maar haar werkelijke betekenis ontleent ze aan het feit dat ze niet alleen de medische kennis diepgaand reorganiseert, maar ook de mogelijkheid van een vertoog over de ziekte. De terughoudendheid van het klinische “vertoog (die de artsen benadrukken: afwijzen van theorie, afzien van systemen, afwezigheid van filosofie) verwijst naar de non-verbale voorwaarden die het spreken mogelijk maken: de gemeenschappelijke structuur die wat wordt gezien en wat wordt gezegd scheidt en verbindt.

266. De huisarts wordt met uitsterven bedreigd. 0m te overleven zal hij een heel ander type consulent moeten worden, zal hij zich in een nieuwe niche, een nieuwe plooi van het systeem moeten zien te nestelen. Ook de psychotherapeutische praktijken zijn veranderd. Dieptepsychologie heeft plaatsgemaakt voor cognitieve gedragstherapie, waarvan de effectiviteit is aangetoond, maar dan in pie zin dat therapie een op het individu afgestemde managementcursus :is geworden. We zijn time-, life- en organ-managers geworden. Een synthese van cognitieve gedragstherapie en behavioural genomics is een onafwendbare volgende stap.

Lees verder »

Paul Veyne, Foucault, de denker, de mens. Uitg. Klement/Pelckmans 2010

90. Sceptici hebben altijd geloofd dat beesten een ziel hebben en Foucault gaf tegenover mij op over de kat die om beurten de appartementen van Rue de Vaurigard 285 bezocht: ‘Hij begrijpt alles!’

Een boeiend verhaal over Michel Foucault en zijn tijd, verhelderend en handig voor een beter begrip voor zijn vondsten, inzichten, onthullingen en vergissingen.
Al was het adres in Parijs enigszins anders: Rue de Vaugirard 295 – http://www.michel-foucault.com/gallery/pictures/foucault55.html

37. Er schuilt in Foucaults historische schildering een verzwegen metafysische gevoeligheid. Omdat wij niet op elk moment om het even wat kunnen denken, denken wij slechts binnen de grenzen van het discours van het moment. Alles wat wij menen te weten is zonder dat wij het weten begrensd. Wij zien die grenzen niet en weten zelfs niet dat zij er zijn. Wanneer de homo viator ’s nachts in zijn auto rijdt, kan hij niets zien voorbij het bereik van de koplampen en bovendien onderscheidt hij dikwijls niet tot hoever dat bereik gaat en ziet hij niet wat hij niet ziet. Om een ander beeld te gebruiken: wij zijn altijd de gevangenen van een vissenkom waarvan wij zelfs de wanden niet opmerken. Omdat men niet om de discoursen heen kan, kan men ook niet door een speciale genade de echte waarheid opmerken en zelfs niet een toekomstige waarheid of wat daarvoor doorgaat.

43. In onze dagen vernam ik onlangs, nemen sommige artsen (onder wie een lid van de Ethische Commissie), die zich ongerust maken over wat er van hun kunst zal worden, onophoudelijk de woorden kennis, macht en apparaat in de mond, begrippen die volgens hen in de analyse van de huidige dreigingen goed functioneren. Die dreigingen komen niet meer van de psychiatrie of de psychoanalyse maar liggen in het feit dat het klinische onderzoek moet wijken voor machines – scanner en MRI - en vooral in de genetica en in een mogelijk eugenisme. Zo luidt namelijk het huidige ‘discours’. De medische kennis rechtvaardigt een vorm van macht; die macht zet de kennis in werking en een heel apparaat van wetten, rechten, regels en praktijken, en institutionaliseert het geheel alsof het de waarheid zelf is.
Kennis, macht, waarheid: drie woorden die Foucaults lezers hebben getroffen. Laat ik proberen hun onderlinge betrekkingen te verduidelijken. In principe is kennis belangeloos, van alle macht gezuiverd. De Wijze is de tegenpool van de Politicus en heeft voor deze slechts minachting. In werkelijkheid wordt kennis dikwijls door de macht gebruikt en leent de macht de kennis dikwijls haar hulp. Laat het duidelijk zijn dat het hier niet gaat om de verheffing van Kennis en Macht tot een soort hels tweespan, maar om hun betrekkingen in elk afzonderlijk geval te verduidelijken, en op de eerste plaats om uit te maken of en langs welke wegen zij zulke betrekkingen hebben. Is dit het geval, dan bevinden zij zich in hetzelfde apparaat en helpen zij elkaar: de macht heeft kennis op haar terrein, en dit verleent macht aan sommige vormen van kennis.

Lees verder »