?Hoewel stabiliteit altijd de hoogste prioriteit had, was dit niet het doel. Stabiliteit was noodzakelijk om tot ?grote dingen? te komen. Daarom moet je in buitengewone tijden of crisissituaties altijd eerst hard optreden. Je jaagt iedereen de stuipen op het lijf en daarna gebruik je die periode waarin iedereen die angst nog voelt, om je nieuwe beleid erdoorheen te jagen.? Chan Koonchung, De vette jaren. 

Dezer dagen worden gevuld met spijs en drank en bij gebrek aan sneeuw en ijs is de lucht zwanger van wensen van mensen van goede wil. Muziek voor het leven hielp eens te meer ? met nog meer succes dan vorig jaar en een paar miljoen van ?s lands nieuwe bestuurders ? de verschrikkingen van de werkelijkheid te weren. Voor de laatste keer? Of toch niet want volgens ervaren marketingdeskundigen die in de vaderlandse pers gratis hun nieuwjaarsadviezen delen kan deze succesformule na de vette jaren nog goed van pas komen voor deze tijdelijk gulle bestuurders.

Waar is dat feestje?

Zeker na de vette jaren boden offergaven voor het oog van de ander soelaas en hielp synchroon bewegen in groep op de tonen van opwekkende muziek tegen de pijn van het onvermijdelijke.

Zeker, Music for Life was een gigasucces vol positivisme voor wie dorst naar gerechtigheid na anderhalf jaar zonder federale regering maar met beurs-, bank- en euro-crisissen. Een feestje met ?iedereen een beetje beroemd? want volgens Marc Michils, CEO van Saatchi&Saatchi is ?altruisme een vorm van individueel geluk. Onbaatzuchtig handelen betekent een kans het eigen geweten op te poetsen. Door een actie breng je de wereld toch iets meer in evenwicht. Studies hebben aangetoond dat mensen die zich onbaatzuchtiger gedragen, ook gelukkiger zijn. ?

Dat dit niets van doen heeft met de offici?le doelstellingen van de actie tegen ?diarree grootste doodsoorzaak ter wereld bij kinderen?, wordt hier helder en precies geformuleerd. Het gaat niet om de ander, het gaat helemaal niet om kindersterfte door buikloop, het gaat om jezelf als deelnemer in de ogen van wie voor jou betekenis kan hebben. Meer nog, ernstige kritiek op de besteding van de ingezamelde giften (toch dik 7 miljoen Euro) wordt vakkundig verzwegen. Het gaat immers om het goede te doen om dat goede zelf, voor en door jezelf. Het heeft niets meer van doen met het vooropgestelde doel laat staan met het re?le resultaat.

Inmiddels werd ?Music for Life? door reclamegoeroes tot publieksdomein verklaard en handig opgepikt door de organiserende instanties in tegenstelling tot ?Pukkelpop? dat na de wervelstorm jammerlijk de kans had gemist op eenzelfde aureool voor en door zijn bezoekers.

Winter na de lente

Zeker, er was ook leed genoeg in het voorbije jaar om blijvend te herinneren, naar ernst, omvang, dreiging en nabijheid. Door economische klimaatveranderingen volgde op een zelfverklaarde lente een eindeloos bloedige winter. Natuurrampen kregen de allures van wraak door toornige goden, voortekenen voor de implosie van uitgeputte machtsverhoudingen, de val van in zichzelf gekeerde politieke dynastie?n ver weg en heel nabij. Beurzen in casinorood, corrupte rating-bureaus, tuchtigende markten, energieprijzen bepalen wel en wee, werk en pensioen van onzekere burgers.

In ?De vette jaren? formuleert een ervaren lid van het Chinese partijbureau voor vergelijkbare tijden een goed doortimmerd scenario: ?We moesten ervoor zorgen dat het volk zichzelf de stuipen op het lijf joeg. De mensen moesten bang worden dat de regering zich niet meer om hen bekommerde, ze moesten bang worden voor anarchie, wat Hobbes een oorlog van allen tegen allen noemde. Om zijn woorden in Leviathan te gebruiken: in een natuurlijke situatie is het menselijk bestaan eenzaam, armoedig, afstotelijk, beestachtig en kort. Een situatie waarin leven en bezit niet meer zeker zijn is de ultieme angst.?

Geluk

Zeker, ook geluk was nog heel gewoon. De Europese president bezorgde zowat alle lokale en wereldleiders een relatiegeschenk met Vlaamse klasse: ?Geluk. The World Book of Happiness?.

Het voorbije jaar hielp ?Mindfullness? stress te hanteren, depressies en angsten te weren. En anders was er wel de Nederlandse neuroloog Dick Swaab die ons probeerde gerust te stellen met ?We zijn ons brein? en daar valt niets aan te doen, behoudens misschien wat farmacologische correcties.

Vandaag bepleiten reclametoppers ?n regeringsleiders hand in hand het individuele geluk voor hun doelgroepen en kiezers. Alsof ze dezer dagen in de publieke ruimte anders niets meer te slijten hebben dan individueel geluk als antwoord op onzekerheid en angst, op economische en politieke ontwikkelingen.

Geheugen

Volgens de Chinese schrijver Chan Koonchung in ?De vette jaren? moeten gewone mensen zich niet al te veel bezig houden met economische en politieke herinneringen: ?Dat is niet goed voor hen, en het is niet hun taak. Het zijn de intellectuelen die niet mogen vergeten. (?) De meeste mensen zullen zeggen dat een valse hemel hoe dan ook beter is dan een goede hel. Er zullen altijd mensen zijn die toch voor de goede hel kiezen, hoe vreselijk die ook is. Omdat ze in de goede hel tenminste zeker weten dat ze in de hel zitten.?

Volgens een vermaard Chinees spreekwoord is gelukkig wie in oninteressante tijden leeft.

Interessante tijden vereisen vaardigheden met onzekerheidsrelaties.

Laten we in 2012 spelen met versluierde ogen om beter te kunnen zien.