Leonid Andrejev, De zeven gehangenen.

Uitgeverij Thomas Rap 2019 

133. Alcoholisme was voor Andrejev een nationaal probleem; na de revolutie merkte hij tegen Gorki op: ‘Ons land is weer aangeland op het punt dat haar het dierbaarst is en opnieuw zal het land er voor lange tijd uitzien als één grote slijterij

65. Executie was iets onvermijdelijks en zelfs iets buiten jezelf, waarover je niet na hoefde te denken, maar als iemand in de gevangenis, en ook nog eens voor zijn executie geen tabak kreeg, was dat volstrekt ondraaglijk. Ze haalde herinneringen op aan de mooie details van hun gezamenlijke leven en verstijfde van angst als ze dacht aan Sergejs weerzien met zijn ouders.

82. Tijd bestond niet meer, die leek veran- derd in ruimte, doorzichtig en luchtloos, in één gewel- dig vlak waarop alles rustte, de aarde, het leven en de mensen; alles samen was zichtbaar in één oogopslag, tot aan het einde, die mysterieuze afgrond, de dood. Wat hem kwelde was niet het zien van de dood, maar het ge- lijktijdig zien van leven en dood. Een heiligschennende hand had het beschuttende gordijn voor het mysterie van het leven en het mysterie van de dood opzijge- schoven, zodat ze nu geen mysterie meer waren maar evengoed onbegrijpelijk, een waarheid in een onbeken- de taal. Zijn mensenbrein kende niet de begrippen, en zijn mensentaal kende niet de woorden die nodig waren om het geziene te vatten. En de woorden ‘ik ben bang’ sprak hij alleen omdat hij geen andere had, er bestond geen begrip en er kon geen begrip bestaan voor die nieuwe onmenselijke toestand. Hetzelfde zou gebeuren als iemand, binnen de grenzen van de menselijke rede, ervaring en gevoelens, ineens God zelf zou zien – hij zou het niet vatten, al wist hij dat er zoiets als een God bestond. Hij zou sidderen in ongehoord leed door on- gehoord onbegrip.

.