Paolo Giordano, In tijden van besmetting.

uitg. De Bezige Bij 2020

Enkele interessante bedenkingen, maar het mocht wat meer zijn.

11. Lang voordat ik ging schrijven was wiskunde voor mij dé manier om mijn angsten onder controle te krijgen. Het overkomt me nog steeds dat ik ’s ochtends bij het wakker worden berekeningen en getallenreeksen verzin. Meestal is dat een teken dat er iets niet goed gaat. Ik neem aan dat ik dus een nerd ben. Oké, dat accepteer ik. Ongemakkelijk, maar ik neem het voor lief, om zo te zeggen. Maar nu blijkt dat wiskunde niet alleen een tijdverdrijf voor nerds is, maar een onmisbaar instrument om te begrijpen wat er precies aan de hand is en om ruis te negeren.

Epidemieën zijn, meer nog dan medische noodsituaties, wiskundige noodsituaties. Want wiskunde is niet zozeer de wetenschap van getallen, maar de wetenschap van relaties: zij beschrijft de verbanden en de uitwisselingen tussen verschillende entiteiten en abstraheert ze in letters, functies, vectoren, punten en oppervlakten. Besmetting is een infectie van het netwerk van onze onderlinge betrekkingen.

74. De instituties vertrouwen de deskundigen misschien wel, maar ze vertrouwen ons, onze emotionele spankracht, niet in gelijke mate. Eigenlijk vertrou- wen ook de deskundigen ons niet helemaal, ze praten tegen ons in jip-en-janneketaal en dat wekt achter- docht. We vertrouwden de instituties toch al niet, en dat zal altijd zo blijven. Daarom zouden we graag de deskundigen raadplegen, maar die lijken niet zeker van hun zaak. En als we allemaal onzeker zijn, gedragen we ons nog slechter dan anders, waardoor we nog minder vertrouwd worden.

Dat is de vicieuze cirkel die het virus aan het licht heeft gebracht, een lus van onverschilligheid die je bijna elke keer ziet als de wetenschap ons dagelijks leven raakt. Het is die lus, niet de getallen, die de paniek veroorzaakt.

Trouwens, paniek is een circulaire uitvinding van de god Pan. Die sloeg soms zulke ijzingwekken- de kreten uit dat hij schrok van zijn eigen stem en doodsbang voor zichzelf wegliep.

79. In Psalm 90 staat een smeekbede waar ik in deze uren vaak aan moet denken:

Leer ons zo onze dagen te tellen dat wijsheid ons hart vervult.

(....) 

Maar volgens mij wil de psalm ons een andere rekensom laten maken: leer ons om onze dagen te tellen om onze dagen een waarde te geven. Al onze dagen, ook deze, die we alleen maar een vervelend intermezzo vinden.

We kunnen tegen onszelf zeggen dat covid-19 een geïsoleerd geval is, een ongeluk of een plaag, we kun- nen schreeuwen dat het allemaal hun schuld is. Het staat ons vrij om dat te doen. Maar we kunnen er ook naar streven om zin te geven aan deze besmetting. Om deze tijd beter te gebruiken, hem te benut- ten om te bedenken wat we in normale omstandigheden niet kunnen bedenken: hoe we hier gekomen zijn, hoe we de draad weer op willen pakken.

De dagen tellen. Opdat wijsheid ons hart vervult. Niet toestaan dat al dit lijden voor niets is geweest