uitg. De Bezige Bij 2023

“Schemering  is de grote nieuwe roman van meesterverteller Philippe Claudel in de geest van  Het verslag van Brodeck  en   Grijze zielen 

In een ingedut dorp aan de rand van een keizerrijk in het midden van Europa wordt in een ijskoude winter de plaatselijke priester dood aangetroffen. Zijn hoofd is verbrijzeld door een steen. Wie kan deze man zo hebben gehaat?  
De moord veroorzaakt een schokgolf in het dorp waar christenen en moslims altijd in harmonie hebben geleefd. Voor politieman Nourio, geholpen door zijn trouwe assistent Baraj, is deze zaak een welkome onderbreking van zijn eentonige dagen. Hij beseft al snel dat het achterhalen van de waarheid de spanningen in het dorp niet noodzakelijkerwijs zal doen afnemen. Nourio’s superieuren sporen hem aan om de stem van het volk te laten horen en de moslims voor de moord verantwoordelijk te stellen.  
In de maanden die volgen ontvouwt zich een tragedie waarbij de slechte gewoonten van de mensheid en de misdaden en wreedheden tussen buren een hoofdrol spelen. Heeft het zin om je te verzetten tegen de onstuitbare loop der gebeurtenissen?”

Een van de beste romans van Philippe Claudel na Het rapport van Brodeck, Grijze Zielen …

‘Schemering’, de nieuwe roman van Philippe Claudel, is overdonderend als een sneeuwstorm

In zijn roman Schemering, over de moord op een pastoor in een grensgebied, is de Franse schrijver Philippe Claudel weer volstrekt origineel. Het verhaal heeft een tijdloze oerkracht, de stijl is plastisch en ­poëtisch als altijd.

Volkskrant Henk Pröpper22 september 2023

Er is altijd reden om uit te kijken naar de nieuwste Philip Claudels, maar ‘Schemering’ is zelfs nog rijker dan zijn voorgangers.

Philippe Claudels sfeervolle schets van een uitzichtloos plattelandsleven verandert in een adembenemende thriller die tot nadenken stemt. Want wat als het grote vinger-wijzen begint…

Ger Leppers Trouw 05102023

In de ruim drie decennia dat Philippe Claudel boeken schrijft, heeft hij niet alleen een grote internationale lezersschare aan zich weten te binden, maar met zijn werk ook andere kunstenaars geïnspireerd. Zijn roman Grijze zielen is onvergetelijk verfilmd en volgend jaar gaat in Antwerpen een opera in première die gebaseerd is op de dwingende, kafkaëske roman Het verslag van Brodeck uit 2007.

Er is reden genoeg om altijd weer uit te kijken naar nieuw werk van de Lotharingse schrijver. Claudels nieuwe roman Schemering is nog rijker en veelstemmiger dan zijn voorgangers, even somber, maar ditmaal met de berustende ondertoon, die nu eenmaal vaak het geschenk is van de afstand die komt als je ouder wordt.

88. Aan de andere kant van de Grens, in het land waar de banier getooid was met een gouden maansikkel, bracht het jonge bloed de boel juist in beweging; het putte zijn kracht uit een onstuimige, turbulente, fanatieke koorts. Iedere bunder grond trilde ervan als het vel van een tamboer, en de weergalm bracht de buiken en harten tot in hun middelpunt in beweging. Men zei dat er daar iedere week een nieuwe moskee werd opgericht en dan bedacht men dat in de christelijke landen ooit, eeuwen geleden, op dezelfde manier hoge kathedralen waren verrezen.

Het Keizerrijk woog de rapporten van zijn diplomaten en spionnen voorzichtig af, bedacht of men die drukte voor de drempel, die op een dag een schouderduw tegen de deur zou kunnen geven, moest laten uitwoeden of moest vertrappen.

194.Ik ben tot de conclusie gekomen dat de waarheid datgene is wat de grootste groep wenst en

acceptabel vindt. Dat een kleine concessie aan de minderheid al tot wanorde en chaos leidt, al heeft die minderheid de werkelijke waarheid aan haar kant. En op basis van uw redenering en mijn overdenkingen verkies ik boven die werkelijke waarheid, die in de afgelopen eeuwen door talloze men- sen is beschouwd als een fundament, als het kompas dat de enig juiste koers aangeeft, de voorkeur aan het concept van de werkbare waarheid, die meer rekening houdt met de werkelijkheid en in mijn ogen beter in staat is om een wenselijke, noodzakelijke vorm van sociale stabiliteit te garanderen.

216. Het is jammer dat we nooit in de geschiedenisboeken zullen bladeren die de tijd beschrijven waarin we zelf leven. Dat is onmogelijk, want voor het bestaan van geschiedenis is het een vereiste dat degenen van wie zij de lotgevallen pretendeert te beschrijven al dood zijn. Als wij in staat zouden zijn om nadat we skeletten of as zijn geworden opnieuw van het leven en het bewustzijn te proeven, en als we dan het portret konden zien dat van ons, onze tijd en onze naasten was gemaakt, weet ik niet of tranen, gelach of irritatie de overhand zou krijgen.

Het geheugen is een kwetsbaar iets dat heel gemakkelijk vervormd raakt, en dat in wezen zo zwak is dat het als iemand het in een andere vorm wil buigen geen enkele weerstand biedt. En dus is het geheugen alleen wat wij willen dat het is. Met het verstrijken van de tijd en de eeuwen verandert het, en niets staat er zo ver vandaan als waarheid of nauwkeurigheid, want het bestaat alleen dankzij degene die het smeedt en eruit put, dat wil zeggen de mens, en voor de mens is een van de belangrijkste eigenschappen ervan dat het zo schatplichtig en onbezwaard mogelijk is en zo weinig mogelijk negatief.

366. De samenhang, de slagkracht en het voortbestaan van het Keizerrijk zijn natuurlijk gebaseerd op macht, maar ook op het vermogen om een eigen verhaal te schrijven waarmee grootsheid wordt gevierd; en die grootsheid wordt bevestigd door vijanden aan te wijzen. Als het gevaar van een ander komt, wordt de gemeenschap hechter. Geloof me, de waarheid die ik voorsta is veel nuttiger dan die van u. Het is de meest werkbare van allemaal – ere wie ere toekomt – en die maakt het bovendien mogelijk dat in uw stadje de rust terugkeert.

Spijtig is wel dat de meestal mooi lopende vertaling van het boek nogal slordig is geredigeerd. Bijna de helft van de straatnamen van het Balkandorpje is in het Frans blijven staan. De zinnen bevatten regelmatig lelijke klank- en woordherhalingen die een goede redacteur eruit had gewied, en de teint van een gelaat heet hier de tint. Deze pakkende en tot veel nadenken stemmende roman had beter verdiend!

133. Ze liepen de Vlijkasteeg in, sloegen af naar de rue des Tanneurs, langs de bedding van de Sokëk, die in de lange wintermaanden niet meer was dan een onbeweeglijke, grillige slang van ijs. Toen liepen ze door de rue des Herbes, waar alle winkels de luiken al hadden gesloten, en staken ze het Marktplein over, waar drie dik in konijnenbont en wollen sjaals gehulde vrouwen net uitgeroddeld waren en hen bekeken alsof ze een angstwekkende spookverschijning waren, zodat een van hen onopvallend een kruis sloeg. Ze liepen langs de westkant van de kerk, passeerden het afdak van de Graanmarkt, sloegen af naar het Prijnikapad, waar ze werden overvallen door de noordoostenwind die ze in de huid beet. 

226. de kleermaker in de rue des Étuves,

300. Toen hij de rue du Coq-Éteint afliep, zag hij Imam Guedj uit zijn huis komen,