Rik Van Cauwelaert, De laatste gouverneur - Alfons Verplaetse en de politiek 

Davidsfonds 2021

Wie iets van de Belgische geschiedenis van de laatste helft van de XXste eeuw wil begrijpen zal aan dit boek een fijne maaltijd hebben met passende drank.

Op een heerlijk heldere manier leidt Rik Van Cauwelaert de lezer door het politieke en economische leven van dit land waar Fons Verplaetse een indrukwekkende rol speelde als de poppenspeler die zich één belangrijk doel gesteld had: België doen toetreden tot de Eurozone. Daartoe weet hij de Belgische Frank te devalueren en nadien aan de Duitse Mark te koppelen en de Franse economische en financiële broederbanden losser te maken.

Wanneer Verplaetse zijn plan heeft gerealiseerd is de Belgische traditionele politiek aan het einde van haar mogelijkheden: de christendemocratie ging ten onder en de overige traditionele partijen zouden met enkele decennia vertraging volgen. Het wordt wachten op een nieuwe Fons Verplaetse … maar die zal wellicht uit de EU omgeving komen. 

https://doorbraak.be/radio/rik-van-cauwelaert-alfons-verplaetse-had-grote-invloed-op-de-economische-politiek/

20. In Frankrijk had de socioloog Emmanuel Todd in 1976 al het naderende einde van de Sovjet-Unie en van de communistische illusie voorspeld. Todd had daarbij verwezen naar de verhoogde kindersterfte die een gevolg was van de sociale en economische verkrotting van de Sovjet-Unie. Zijn landgenote, de historica Hélène Carrère d’Encausse, zelf van Georgische afkomst, wees dan weer op de toenemende spanningen tussen de verschillende nationaliteiten in het land die onvermijdelijk zouden leiden tot de uitholling van de Sovjetstaat. In het Westen werd op dergelijke beweringen schouderophalend gereageerd.

35. In een gesprek met Harper’s Magazine liet de gewezen voorzitter van de Zwitserse Nationale Bank en BIB-voorzitter Fritz Leutwiler zich ooit ontvallen: ‘Met politici kan ik niets aanvangen. Ze ontberen het inzicht van de centrale bankiers.’ Zijn toenmalige collega van de Bundesbank Karl Otto Pöhl had het graag en vaak over ‘het geknoei van regeringen’.

45. ‘België is altijd een serieus land geweest’, zei Verplaetse in een afscheidsinterview met het weekblad Knack. ‘Tot aan de eerste olieschok. Daar hebben we totaal verkeerd op gereageerd, wij wisten gewoon niet wat ons overkwam. Ronduit gezegd: we waren naïef en België werd de zieke man van Europa.’

 

98. Sommige aanwezigen luisterden geschokt naar de voorstellen die neerkwamen op een verlaging van alle vervangingsinkomens met 5 procent, een schorsing van de automatische indexkoppeling tot het einde van het jaar, het afschaffen van de 13de en 14de maand kinderbijslag en een halvering van het vakantiegeld en alle subsidies voor culturele manifestaties. Daarnaast moest meteen een einde gemaakt worden aan de verblijfsvergunning van werkloze buitenlandse werknemers en moest de wetgeving rond de werkloosheid worden aangesnoerd.

Dat was ook de boodschap die gouverneur De Strycker bracht aan minister van Financiën Mark Eyskens. Waarop die zou hebben gezegd dat men legertanks op alle straathoeken zou moeten posteren om dit plan uit te voeren. Van Beauvois werd achteraf beweerd dat hij zou hebben opgemerkt dat België over een degelijke rijkswacht beschikte om de zaak onder controle te houden. Een uitspraak die hij later ontkende.

Twee dagen na dat dramatische onderhoud viel de rooms-rode regering van Wilfried Martens. Zes dagen later werd de rooms-rode regering van Mark Eyskens in de steigers gezet. Zes maanden zouden verloren gaan aan uitzichtloos gesteggel tussen de christendemocraten en de Waalse socialisten.

103. De bank werd in die dagen met vaste hand geleid door de West-Vlaming Hubert Detremmerie. Hij had zijn sporen verdiend binnen de arbeidersbeweging en was nu een gezaghebbend man. In 1958 had hij korte tijd gewerkt op het kabinet van P.W. Segers. Tijdens de grote Winterstaking van 1960-1961 toerde hij door het land met koffers vol stakersgeld, nu eens 60 miljoen frank voor Luik, dan weer 55 miljoen frank voor Charleroi. Twee jaar later werd hij directeur-generaal van BAC. Zijn vuistregel, geleerd van P.W. Segers, klonk als volgt: ‘Als ge een col en een plastron aanhebt en ge kent uw dossier, dan raakt ge heel ver.’ En hij voegde er zelf graag aan toe: ‘Ge staat verbaasd hoe weinig dossierkennis de mensen soms hebben.‘