Euthanasie en hulp bij zelfdoding in de USA, ‘the land of the free’.
Euthanasie en hulp bij zelfdoding in de USA, ‘the land of the free’.
Eindelijk tijd kunnen maken om twee boeiende films in uitgesteld relais te zien over euthanasie en hulp bij zelfdoding.
In ‘You don’t know Jack’ van HBO speelt Al Pacino met brille de rol van de Amerikaans-Armeense arts anatoom patholoog Jack Kevorkian ( 1928 – 2011).
Vanuit zijn morele overtuiging dat mensen bij uitzichtloos lijden recht hadden om zelf over hun levenseinde te beslissen lag hij mee aan de basis van de moeizame euthanasie discussie in de VS. HIj hielp 130 mensen om zelf een einde te maken aan hun ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Hij trotseerde daarbij tal van interventies van het openbaar ministerie maar overspeelde finaal zijn hand door een actieve euthansie uit te voeren en op film vast te leggen. Hiervoor werd hij veroordeeld voor doodslag waarmee hij hoopte een casus voor het Hoogste Gerechtshof van de VS uit te lokken, doch dit lukte hem niet zonder adequate juridische begeleiding. Hij sleet 8,5 jaar in de gevangenis van Michigan.
Hij slaagde erin de discussie herhaaldelijk in de media aan te zwengelen en lokte een zeer actief verzet uit van religieuze fundamentalisten die hem verweten de rol van God op zich te nemen.
Dr. Jack Kervorkians acties met de zelfmoordmachine die de patient zelf kon bedienen lagen aan de basis van een wet in Michigan die hulp bij zelfdoding verbiedt, wat voorheen wel toegelaten was op basis van het zelfbeschikkingsrecht van de individuele persoon.
Intussen zijn in verschillende staten van de VS bewegingen actief die het recht op hulp bij zelfdoding in hun wetgeving hebben vastgelegd: Oregon, Washington en Montana.
De film toont goed het ietwat monomane van het hoofdpersonage die ondanks zijn eigen missie, een hoge graad van wereldvreemdheid en een gebrek aan emotionele intelligentie ivm het gerechtsapparaat toch ook de nodige droge humor kon presteren.
De documentaire ‘How to die in Oregon’ - ook van HBO - werd voor het eerst vertoond op he Sundance Film Festival van 2011. Een groot deel van de toeschouwers verliet naar verluidt voortijdig de zaal en de rest bleef verslagen achter.
Documentaire maker Peter Richardson verklaarde hierover: «Ik ben zelf geboren en getogen in Oregon, de eerste staat in de VS die medisch begeleide zelfdoding toestond, in 1994. Patiënten die nog minder dan zes maanden te leven hebben, kunnen er legaal een fatale dosis barbituraten (geneesmiddelen die de activiteit van het centrale zenuwstelsel onderdrukken, red.) aanvragen. Dat was niet naar de zin van president Bush jr. diej ervoor ijverde de ‘Death with Dignity Act’ nietig te laten verklaren. Toen het Hooggerechtshof in 2006 oordeelde dat de wet van kracht zou blijven, wist ik meteen: híér wil ik een film over maken. Meer nog: als inwoner van Oregon voelde ik me haast verplicht om dit controversiële thema aan te kaarten. Want de ‘Death with Dignity Act’ kent toch vooral nog veel tegenstanders: afgezien van Oregon zijn Washington en Montana de enige staten waar terminale patiënten ervoor kunnen kiezen zelf hun leven te beëindigen. Wat dus betekent dat men in de andere zevenenveertig staten nog steeds vindt dat een doodziek mens niet zelf mag beslissen over leven of dood. Ik hoop dat ik met ‘How to Die in Oregon’ de kwestie toch wat uit de taboesfeer kan halen.”
‘How to die in Oregon’ is mooi gefilmd, gaat de reële problemen van terminale patiënten, hun familie en omgeving niet uit de weg. De angsten en de twijfels worden biet verzwegen bij mensen die zeker zijn van hun einde binnen afzienbare tijd.
Het meest interessante in beide films is de discussie over hulp bij zelfdoding of actieve euthanasie door een arts.
Ik blijf voorstander van hulp bij zelfdoding bij mensen die in een toestand van ondraaglijk en uitzichtloos lijden verkeren. Wie dit zelf niet meer kan met het innemen van barbituraten, kan dan IV middelen toegediend krijgen.
In de film wordt secobarbital als hét middel gepresenteerd, waar de literatuur in Nederland hier meer twijfels heeft over de efficiëntie.
