Jan Brokken, De weemoed van de reiziger
Jan Brokken, De weemoed van de reiziger
Atlas Contact 2025
De gevaarlijkste kijk op de wereld, is die van mensen die de
wereld nooit aangekeken hebben. ALEXANDER VON HUMBOLDT, natuurvorser
Wie ziet kan vertellen. En wie vertelt legt vast. We hebben
de taal nodig om onze ogen te helpen. SACHA BRONWASSER, Luister
Want alles wat ik vertel, heb ik gezien; en hoewel ik me heb
kunnen vergissen terwijl ik het zag, misleid ik u nauwelijks
nu ik er verslag van doe, dat is zeker. STENDHAL, Het rood en het zwart
En misschien heeft ieder leven zijn eigen zin en duurt het
een heel leven die zin te vinden. ETTY HILLESUM, Het verstoorde leven
39. Het platteland bewaart de tradities, de stad vraagt om verandering. Je voelt bij Bartók een hechte band met het land en de natuur. Hij kon evenmin zonder Boedapest. Om nieuwe ideeën, modes, smaken, klanken op te doen. Het duurde lang voor hij daar bijval oogstte. Aan het begin van de jaren twintig vond men zijn muziek te ernstig, ondanks alle verwijzingen naar de dans- en bruiloftsmuziek uit de dorpen. Halverwege zijn leven was Bartók geliefder in Amsterdam, waar hij driemaal nieuw werk van eigen hand uitvoerde, dan in Boedapest
44. Een nog merkwaardiger toeval was dat hij door dezelfde arts werd behandeld die Bartók in zijn sterven had begeleid. Ze hadden veel gepraat, zei die dokter over Bartók, en wat hij zich nog heel goed herinnerde was dat Bartók tegen hem had gezegd: ‘Een van de belangrijkste dingen die ik van Stravinsky heb geleerd is durf.’
Durf in de betekenis die de filosoof Kierkegaard eraan gaf: ‘Durven is even je evenwicht verliezen, niet durven is jezelf verliezen.’ En ja, die durf was de belangrijkste verdienste waarmee Stravinsky de geschiedenis wilde in gaan.
73. ‘Het jaar daarop waren we allemaal vrij, ook wij hier, in Tsjecho-Slowakije. Die Treinen naar de Vrijheid namen in mijn herinnering mythische vormen aan. Hoe we hier allemaal op het pad stonden te kijken en mee te zingen en te janken van vreugde, in de vaste overtuiging dat het binnenkort onze beurt zou zijn. Ik zeg het weleens tegen mijn kinderen: ik werd volwassen in een moeilijke tijd maar het was een tijd van hoop. Jullie hebben het veel beter nu, maar jullie weten niet hoe opwindend het is in een tijd van hoop te leven, hoe arm en onvrij we toen ook waren.
Lees verder »