Jan Vanriet, Closing Time – KMSK Antwerpen nog tot 3 oktober 2010

Closing Time is de laatste tentoonstelling voor de sluiting van het KNSKA wegens belangrijke renovatiewerken.
Kunstenaar Jan Vanriet (1948) kreeg carte blanche om een groots parcours uit te zetten in de zalen oude en moderne meesters.
Door de veranderde opstelling en het samenspel met Vanriets oeuvre bekijk je de kunstwerken vanuit een onbevangen invalshoek.

Met ?Closing time? leveren curator Leen de Jong en Jan Vanriet een onthullende kijk op het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten van Antwerpen, het gebouw, de wanden, de collectie en de geest van Brabant in Vlaanderen.
Hun keuze helpt de bezoeker de noodzaak te begrijpen van een grondige renovatie, verlangen te ontwikkelen naar een vernieuwing, genoegen te beleven bij verruiming.
Hun selectie helpt de collectie van het KMSKA te herkennen als groots en meeslepend.
Ze helpt Jan Vanriet herkennen als ?iene van ons, iene van hier!? (dixit wijlen Tuur Van Wallendael tijdens zijn sp-verkiezingscampagne in de Antwerpse Seefhoek), een kunstenaar die zich willens nillens plaatst in de eeuwenoude traditie van behoedzame ruimdenkendheid en tolerantie die Vlaanderen eigen was, is en blijven zal.
Ondanks sadomasochistische trekjes bij zelfverklaarde progressieve ideologen.
Geen regio ter wereld, geen land in Europa heeft zo?n diepgewortelde gastvrijheid voor andersdenkenden, andere culturen, andere heersers ontwikkeld als deze regio die om de haverklap vreemde heersers en vreemde troepen diende te tolereren. Op voorwaarde dat deze bezoekers zich fatsoenlijk, respectvol en hardwerkend opstellen.

De KMSKA kunstverzameling uit de voorbije eeuwen is daarvan een pedagogische en tegelijk prachtige illustratie.
Jan Vanriet stelt zich met zijn kunst in die bevragende, ironische soms ook vranke cynische traditie die falende machthebbers en al dan niet marxistische maakbaarheidsideologie?n voor schut weet te zetten.

De zaalindeling volgens een verhelderend stramien is bekoorlijk. Eindelijk heb ik zo de gelijkenis begrepen tussen lippen en tepels bij Modigliani, tussen Ensors Maskers en het sarcasme van de macht bij Vanriets Signaal uit 2008.
Zijn paarse gladiolen zijn indrukwekkend, ook naast de Seringen van Brusselmans.
Net als zijn Aurora en de rug aan rug van de Oude marxist met Ruzie in de galerij van Fred Bervoets.
Woeste dromen vol verbijsterend wantrouwen, leugens in grijs en kleur.

Grappig zijn ook de commentaren van bezoekers die voor de verandering het kunstleven zo heel erg graag laten beginnen bij de oude meesters, die Vanriet ook hoogmoed verwijten omdat hij de pretentie heeft hun werk te selecteren en confronteren met het zijne.
Dergelijke zuivere waanbeelden worden prachtig gepareerd door de werken van expressionisten, Ensor, Permeke.

Ironische commentaren op wie voor hen kwam is immers de basis van de historische bevraging door iedere generatie kunstenaars.
Wanneer dit niet altijd even goed geslaagd zou zijn, houdt het vaak verband met de intellectuele kwaliteiten van de artiest in kwestie.
En daaraan heeft het Jan Vanriet nooit ontbroken.
Daarom is zijn immens oeuvre die commentaren reeds lang overstegen.