Inca?s, Capac Hucha – Wereldmuseum Rotterdam tot 14112010

?Bevroren kinderlichamen, vergezeld van schitterende voorwerpen, vertellen het verhaal over de intrigerende kosmovisie van de Inca’s. Capac Hucha was de koninklijke plicht van de Incakoning om door middel van kinderoffers grip te krijgen op de werking van de schepping en om zijn politiek gezag uit te dragen over een immens rijk. Ver voor de Inca’s dronken de Moche’s het bloed van hun eigen krijgers om overstromingen af te wenden van het aanstormende water uit de bergen. De Nasca’s snelden krijgerhoofden als metafoor voor de oogst. In Chav?n offerden mannen zich zelf met een mes om zo ??n te worden met goden en voorouders. Het onderwerp is een wereldprimeur. Het wordt in beeld gebracht met ruim 300 voorwerpen uit de eigen collectie, Europese musea en priv?collecties. Te zien zijn: mummies, keramiek, koninklijke weefsels, zilver en goud. Wilt u meer lezen over de inhoud van deze tentoonstelling.?

Het Rotterdamse Wereldmuseum is waarlijk uit zijn as verrezen. In een oud en statig pand met fenomenaal uitzicht over de Maas, haar vulvabrug en omliggende fallussen wordt in een heel nieuwe setting een reeks boeiende en soms zelfs adembenemende stukken getoond.
Maar bij de zalentoegang is het alvast eieren lopen met een merkwaardig filmpje over religies en culturen waarbij om kool en geit te sparen ingewikkelde redeneringen en pirouettes worden gedraaid. Er zou voorwaar eens een bezoekend belijder kunnen opdagen die zich geschoffeerd voelt door de commentaar op zijn of haar religie, dan wel door de nadruk op andere vormen van bijgeloof. Van de maatschappelijke, politieke en psychologische betekenis van religies is nauwelijks sprake. En dat is ondanks Marx ‘Religie is de zucht van het onderdrukte schepsel, het hart van een harteloze wereld, en de ziel van zielloze omstandigheden. Het is de opium van het volk.? Introduction to A Contribution to the Critique of Hegel?s Philosophy of Right’ uit 1844.
En dan missen we ook nog het element ‘opium voor het volk’, een techniek van machthebbers om hun macht te kunnen behouden door externe legitimatie.
De openingstentoonstelling ‘Inca?s, Capac Hucha’ is van een betere orde, zij het dat de kans zowat onbestaande is – zelfs in Rotterdam – op een nog levende belijder die zich geroepen voelt om met geweld – al dan niet verbaal – correcties aan te brengen op de interpretaties die er over de Inca -, Nazca- en Moche- cultuur gepresenteerd worden.
Ik had er nochtans een, en geen minne.
Het feest van de bloedgruwelen en mensenoffers die deze religies en culturen kenmerkte, wordt tot in de meest verfijnde vormen van menselijk lijden uit de doeken gedaan in de tentoonstelling.
Heelder verhalen over de levenskracht van het geplengde bloed en de mensenoffers om een te worden met de goden en wat al niet meer, belet blijkbaar dat er ook maar ergens een kritische noot geventileerd wordt.
Deze culturen leefden immers van en op terreur, mensenoffers, zee?n van bloed en bergen lijken. Dit soort culturen van de angst waren ten dode opgeschreven omdat hun machthebbers zich alleen op de exclusieve macht over leven en dood konden beroepen, godgegeven. Wanneer een stelletje Spaanse gelukzoekers met een paard, een haakbus, griep en de pokken aanspoelden konden deze dan ook in enkele decennia hele Indiaanse terreurbeschavingen onderuit halen. De veroveraars beleden een flexibele godsdienst en cultuur waar het lichaam en het bloed van hun mensgeworden god op symbolische wijze geofferd werd. Dat scheelde een hele slok op de borrel en leidde tot een veel dynamischere en flexibelere vorm van samenleving die een flink deel van de aardbol wist te onderwerpen.

Politici en militairen zijn nog altijd bereid zonen en dochters te offeren ter bescherming van het eigen wereldbeeld. Beeldend kunstenares Claudia Sola maakte in opdracht van het Wereldmuseum een meeslepend audiovisueel kunstwerk over wereldconflicten dat een dimensie toevoegt aan het universele fenomeen: het offeren van mensen.

Stanley Bremer (1952) is vanaf 2001 directeur van het Wereldmuseum (Rotterdam) en heeft een forse vernieuwing doorgevoerd.

En effectief na de Inca-bloedstromen of een lezing over Indianengruwelen kunnen receptietijgers zich vermeien met dito tijgerinnen en levert dit Wereldmuseum een heel nieuwe museale benadering op.
Caf?-Wijnbar en het prachtige terras aan de Maas is een topper, om van het heerlijke restaurant – met een meer dan voorkomende bediening – nog maar te zwijgen.
Het niet bloederige Inca menu en de andere gerechten zijn heerlijk, de prijzen deftig en de wijn fijn, en dat is lang niet overal zo in het Monaco aan de Maas.