Derde Dinsdag in September
21 / 09 / 2011

?Derde Dinsdag in September? is Nederlands Prinsjesdag: een stralende majesteit in een gouden koets rijdt met haar lakeien, een uitgebreide escorte met blaaskapel, te paard en te voet van haar paleis naar het Haagse Binnenhof voor de troonrede. Zij wordt ontvangen in de Ridderzaal door de leden van de Staten-Generaal, het Nederlandse parlement, om de natie toe te spreken in naam van haar regering.

Net echt

Prinsjesdag is net echt en heeft ook een hoog ?kijk mij nou eens? – gehalte. Het heeft iets opgewekt en blij want de dames wedijveren in sjieke toiletten met Ascot hoedpartijen. Nette heren staan te blinken in vol ornaat. Een beetje zoals bij het inmiddels failliete ?Land van Ooit?, waar kinderen te horen kregen dat zij aan de macht waren. Voor de duur van het verblijf in de sprookjesland waren de ouders immers hun lakeien.

Net echt is ook de bleke koffer waarop ?Derde Dinsdag in September? met de miljoenennota van de minister van financi?n wegens een doorslagje van de oude Gladstone box van de Britse Chancellor of the Excheque.

Net echt is ook de heisa in de weken voordien rond de gouden koets die duur is en verlucht met historische taferelen over zwarte slaven die van pure blijdschap de Nederlandse vorst nederig en gezellig hun rijkdom en schatten aanbieden.

?Net echt? is vaak het geval in deze Lage Landen bij de zee.

DigiNotar net echt en inmiddels failliet

Voor enkele weken kwam het DigiNotar schandaal aan het licht: Iraanse hackers hadden de echtheidscertificaten voor digitale communicatie met overheidsdiensten gekraakt. Het intussen failliet verklaarde bedrijf deed alsof haar afgeleverde certificaten net echt waren, ook al wist het bedrijf dat die hackers al maanden huis hielden op hun servers.

Traditioneel wordt de begroting – naar verluidt op cd in het koffertje ?Derde Dinsdag in September? – gepresenteerd en besproken in de Tweede Kamer op Prinsjesdag. Dit jaar volgens minister Jan Kees de Jager van financi?n onder het motto: ?Minder teveel, maar nog steeds veel te veel?. Tot dan wordt deze tekst streng beveiligd en geheim gehouden. Vorige week bleek de ?pdf? met de rijksbegroting evenwel op eenvoudige wijze van het web geplukt te kunnen worden.

Meer nog, Alexander Brenninkmeijer, de nationale ombudsman, wees er naar aanleiding van het gehackte DigiNotar op dat de Rijksoverheid ernstig in gebreke bleef en blijft in de beveiliging van haar digitale communicatiesystemen.

Digitale stropers in het Land van Ooit

NRC Next onthulde deze week dat er een strafrechtelijk onderzoek loopt tegen 260 huishoudens uit eenzelfde buurt in Rotterdam wegens digitale fraude: ?Een envelop van de Belastingdienst valt op de deurmat. U maakt hem open en ziet dat het rekeningnummer waarop u kinderopvangtoeslag ontvangt, is gewijzigd in een voor u onbekend nummer. U belt naar de Belastingdienst en krijgt te horen dat u dat zelf moet hebben gedaan. Maar u weet van niks. Enkele weken later ontvangt u weer een brief. U heeft huurtoeslag aangevraagd op een vreemd adres, en het geld wordt gestort op een vreemd rekeningnummer. Maar u heeft hier geen recht op, want u woont in een koophuis. Wie gaat dit terugbetalen??

Creatieve oplichters konden deze trucs klaren met een willekeurige digitale identiteit – DigiD – van persoon A en het burgerservicenummer, de geboortedatum en de naam van persoon B. Zo kon je met eender welk DigiD voorschotten op kinderopvang-, zorg- en huurtoeslagen doorsluizen naar een gewijzigd rekeningnummer. Volgens het Openbaar Ministerie wordt wel reeds onderzocht in hoeverre al deze zaken dezelfde fraudemechanismen vertonen. ?Minder is teveel?, maar het is blijkbaar nog niet echt duidelijk voor wie dit in deze fraudeconstructies precies geldt.

Snelle dienstverlening en vertrouwen

Net echt was immers het fenomeen dat de belastingdienst bewust niet controleerde of de DigiD wel bij de aanvrager hoorde. ?Op die manier konden mensen of organisaties die burgers wilden helpen met het aanvragen van een toeslag dat met hun eigen DigiD doen. Een kwestie van snelle dienstverlening en van vertrouwen?, aldus de Belastingdienst.

Toen in het voorjaar 2011 fraude aan het licht kwam met de kinderopvangtoeslag werd het DigiD gekoppeld aan het burgerservicenummer ( je individuele ?geheime? cijferidentiteit). Voor de overige fraude werd dit lek pas in augustus gedicht na een overrompeling met telefonische klachten van de belastingdienst.

Waar de DigiD in 2005 nog gelanceerd werd als een ?elektronische handtekening? adviseerde de Belastingtelefoon in 2007 de DigiD te lenen van je buur om nog binnen de deadline je belastingaangifte in te dienen. Net echt.

Gedupeerde burgers worden door de Belastingdienst nu geadviseerd om zelf op zoek te gaan naar de fraudeurs en van hen het geld terug te vorderen om het dan aan de fiscus door te storten.

Full proof en net echt

Nationale Ombudsman Alexander Brenninkmeijer verklaarde in NRC: ?DigiD heeft niet gezorgd voor een systeem dat voldoende bescherming geeft. Daarom kon de Belastingdienst een noodgreep uitvoeren en konden mensen met andermans DigiD ondertekenen. De ene overheid veegt hier zijn stoep schoon voor de andere. Ik spreek als Ombudsman zowel de Belastingdienst als DigiD aan om dit te veranderen. Het systeem van de overheid moet gewoon kloppen.?

Burgers – niet alleen in Nederland – moeten kunnen vertrouwen dat hun digitale identiteit beveiligd is. De website van DigiD beweert nog steeds dat deze elektronische code een full proof identificatiemiddel is voor overheidssites: ?Zo weten overheidsinstellingen dat ze echt met u te maken hebben.?

Net echt, maar toch niet helemaal.

Haastje-repje

Vraag blijft waarom in het ooit zo goed en voorkomend georganiseerde Nederland de overheid steeds vaker haastje-repje speelt met haar burgers en buitenlui.

Het EPD - electronisch pati?nten dossier moest en zou mordicus ingevoerd worden ondanks een onoverzichtelijke berg privacy-bezwaren. De Eerste Kamer heeft dit gelukkig op het laatste nippertje tegengehouden in april ll. De Openbaar Vervoer chipkaart is bijzonder fraudegevoelig maar de verantwoordelijke minister noemde dit ?beheersbaar?.

Toen in 2005 maar liefst 62 % Nederlanders het referendum over ?het verdrag tot vaststelling van een grondwet voor Europa? afwezen was de paniek onder de politieke regenten groot. Ze hadden nog maar net onder leiding van Jan Peter Balkenende de populistische tsunami van Pim Fortuyn en de ?Leefbaren? geabsorbeerd of het eerste referendum in Nederland sinds 200 jaar werd een uppercut voor het kabinet Balkenende II en wat ze graag masochistisch omschrijven als de ?Haagse kaasstolp?.

In hun weigering de uitslag als een afkeuring van hun binnenlands beleid te begrijpen grepen de Haagse regenten deze uitslag aan om luidop EU-schuld te bekennen: wij hebben u begrepen, Europa staat te ver af van onze landgenoten, was de euro onze harde gulden wel echt waard.

Van dan af lijken Hollands regenten over elkaars voeten te struikelen om hun populistische belagers in snelheid te pakken.

VOC-mentaliteit?

En sindsdien is het haastje-repje met de hete adem in de nek van links en rechts populisme. Jan Peter Balkenende probeerde het nog met een appel op de ?mentaliteit van de Verenigde Oost Indische Compagnie?: ?Laten we blij zijn met elkaar! Laten wij optimistisch zijn! Laten we zeggen: Nederland kan het weer! Die VOC-mentaliteit, over grenzen heen kijken, dynamiek! Toch??

Maar hij werd in de Tweede Kamer gecounterd door Jan Marijnissen van de SP: ?De VOC-tijd kende nogal wat rooftochten. Ook is de kolonisatie door de Nederlanders toen ontstaan, zoals Indonesi?. Als onze premier zegt dat hij terug wil naar de VOC-tijd, kan dat gek overkomen in het buitenland.?

Begin oktober 2008 ging de IJslandse bank Icesave failliet: ook 108.000 Nederlandse spaarders gingen voor 1,6 miljard Euro het schip in. Onder hen belangrijke provinciale en gemeentelijke besturen die tuk waren op een hoge korte termijnrente voor hun werkingsgelden. Ondanks de inspanningen van de toenmalige PvdA financi?n minister Wouter Bos is er nog steeds geen akkoord voor terugbetaling door IJsland.

Hollands Glorie?

Met Jan Kees de Jager (CDA) op financi?n en Mark Rutte (VVD) als minister-president gooit Hollands Glorie het nu over een andere boeg. Zij oreren graag en vaak over een failliet Griekenland dat moet gestraft worden – en wel meteen – over een gevaarlijke euro, over de hardwerkende noordelijke mieren en de zuidelijke luie beren – Kijk eens Angela, net echt en zonder handen. Toch?
Onderwijl onderhandelt het kabinet Rutte ( VVD en CDA, gedoogd door Wilders? PVV die geen cent veil heeft voor ?luie? lidstaten) een deal met de PvdA oppositie van Job Cohen om de Eurocrisis te bezweren met steunmaatregelen waarvoor ze geen gedoogmeerderheid hebben.

Net alsof er echt bestuurd wordt.

Doordachte en onbezonnen bezuinigingen, het opschuiven van de pensioenleeftijd – veel kreten en gefluister, ?Pomp and Circumstance?: de modale Nederlander zet zich schrap.

En intussen blijkt de website van de gemeente Amsterdam lek als een mandje. Journalisten van RTL Nieuws konden dinsdag vanaf hun redactie gegevens wijzigen en toevoegen. Het digitale loket werd dan maar gesloten.