?Don Giovanni twijfelt niet. Gedecideerd sleurt hij de wereld mee in de dynamiek van zijn machinale verlangens, ook wanneer die hem, uiteindelijk, zijn leven kosten. Zelfs op de oever van de dood en het hellevuur geeft onze zingende Caesar geen krimp: alea cantata est, de gok is uitgezongen. Don Giovanni is Niets of Niemand verantwoording verschuldigd. Hij is wat je noemt een ?sociopaat?. Levend op de Nulgraad van zijn verlangens, in het heden, van moment tot moment, is Don Giovanni de chronopathische mens: berekenend, gokkend, levend in een immanent nu.? – Peter De Graeve, Gilles Deleuze en het materialisme.

Onderwijsperikelen

Ondanks de ruim gespreide schoolvakantie in Nederland is dezer dagen zowat iedere onderwijsinstelling bij onze noorderburen op dreef. Voor zeventien scholen – met 95.000 leerlingen en 7.500 personeelsleden – onder verscherpt financieel toezicht dreigt evenwel een faillissement.

Begin dit jaar ging scholengemeenschap Amarantis onder datzelfde toezicht failliet, net zoals een basisschool te Maarssen.

Amarantis had ?derivaten? of renteverzekeringen aangekocht waarop 7 miljoen Euro verlies werd geleden naast een schuldenlast van 85 miljoen. De 55 scholen en 30.000 leerlingen dienden opgesplitst met behulp van concurrerende onderwijsinstellingen. Bij het begin van de zomervakantie bleek het ?Regionaal Opleidings Centrum? Zadkine te Rotterdam vorig jaar 14,9 miljoen Euro verlies realiseerde waardoor nu 400 personeelsleden op straat staan. De Rotterdamse hogeschool InHolland spant nog steeds de kroon met een exploitatietekort van 30,5 miljoen gevolgd door ROC Amsterdam met 19 miljoen. Nochtans beschikken al deze om forse schaalvergroting gefuseerde instellingen over een uitgebreide en deskundige raad van toezicht.

Deze toezichthouders blijken ondanks hun vaak grote ervaring in politieke en economische bestuursfuncties niet in staat om de eigen schoolbesturen tijdig te corrigeren. Schaalvergroting bleek vooral een natte droom van gepimpte managers.

Brede bachelors

De Vrije Universiteit Amsterdam vierde de opening van het nieuwe academiejaar dubbel: feestelijk en boos. Het college van bestuur wil 33 miljoen bezuinigen en 450 banen schrappen om erger te voorkomen. Het onderwijs wordt helemaal anders ingericht. De richtingen Frans en Engels gaan op in brede bachelors als ?literatuur en samenleving? en ?communicatie- en informatiewetenschap?.

Faculteiten worden samengevoegd: godgeleerdheid met wijsbegeerte – psychologie & pedagogiek met bewegingswetenschappen – sociale wetenschappen met letteren.

Boze protesterende hoogleraren verwijten het Nederlandse hoger onderwijs een voortschrijdende commercialisering.

Professor kunstgeschiedenis aan de VU, Wouter Davidts, heeft bedankt voor zijn leerstoel: ?Hoogleraar word en ben je niet om enkel uit te voeren wat het bestuur je opdraagt. Alles is erop gericht om zoveel mogelijk studenten in zo kort mogelijke tijd aan een diploma te helpen. Universiteiten zouden daar in Den Haag harder tegen moeten ageren.?

Plofstudenten

Negen academici uit Amsterdam en Utrecht proberen weerwerk te bieden aan Haagse kreten en gefluister waar ?een universiteit steeds meer gezien wordt als een leerfabriek waar plofstudenten worden volgestouwd met voorverpakte kennis. De invoering van de langstudeerboete, het uitkleden van de studiebeurs, de eigen bekostiging van de masteropleiding en het opheffen van zogenaamde niet-rendabele op- leidingen ? al deze maatregelen lijken te zijn gebaseerd op de gedachte dat studenten zo snel mogelijk en voor eigen rekening de universiteit dienen te verlaten?.

Voor deze kritische hoogleraren is ook de wisselwerking tussen onderwijs en onderzoek in het geding. Toponderzoekers proberen via beurzen geld binnen te halen waarmee ze hun onderwijstijd afkopen. Andere academici houden zich uitsluitend met onderwijs bezig.

?Zo?n tweedeling mag dan op het eerste gezicht effici?nt lijken in termen van onderwijs- en onderzoek output, maar kan funest blijken voor de relatie tussen kennisontwikkeling en kennisoverdracht binnen de muren van de universiteit. Het is aan ons, als leden van de academische gemeenschap, om het debat over de inrichting van het universitaire bestel naar ons toe te trekken?.

De vraag rijst natuurlijk in hoeverre de academische wereld deze klok nog kan en wil terugdraaien. Kan die dynamiek van machinale output-verlangens nog bedwongen worden? Is een universiteit als sedes sapientiae nog zinvol en haalbaar of is het enkel nog een selectieve verzameling van ?chronopathische? mensen: berekenend, gokkend, levend in een immanent nu?

Zorg vreet aan de overheid

Met het oog op een nieuwe regering na de Nederlandse verkiezingen van 12 september worden loopgraven en stellingen betrokken in de gezondheidszorg. Immers, aan de huidige kostenevolutie zal een gemiddeld huishouden in 2040 de helft van zijn inkomen aan zorg besteden. Vandaag is dat 22 procent.

Vergrijzing zou een kwart van die stijging veroorzaken. Steeds meer geld wordt besteed aan pati?nten die behoorlijk gezond zijn.

Het systeem van derde betaler door het ziekenfonds maakt de drempel zeer laag voor marktconforme productiecijfers van artsen en ziekenhuizen. De grote zorgverzekeraars (ziekenfondsen) zouden deze opwaartse spiraal in de hand moeten houden. Niet dus.

In Nederland gaat 75 miljard Euro naar zorg, waarvan 60 procent aan medische zorg (eerste en tweede lijn) en de overige 40 procent aan verpleeg- en bejaardenhuizen en psychiatrische instellingen.

In een dergelijk situatie lijken er weinig opties om het tij te keren. Ofwel betalen de rijken meer voor de armen en de gezonden meer voor de zieken. Ofwel gaan armen en zieken zelf meer betalen.

Maar er is ook nog een andere optie: pati?nten en potenti?le consumenten van zorg kunnen hun angsten makkelijker temperen wanneer de medische en paramedische wereld afziet van rusteloze, machinale en onverzadigbare preventie campagnes die enorme – doorgaans overbodige – zorgkosten genereren. Ruim driekwart van de Nederlandse artsen en medische studenten willen marktwerking in de zorg afschaffen – 86% bij huisartsen en 69% bij specialisten. De artsen konden in de recente enqu?te van Medisch Contact kiezen voor marktwerking uitbreiden, houden zoals deze nu is, of afschaffen. Slechts 8 procent kiest voor uitbreiden, en 16 procent gaat voor behoud van de huidige situatie.

Goeie preventie is vooral mensen geen ziektes aanpraten. Behandel de zieken en laat gezonden met rust.

?In de Don Giovanni wordt niet enkel een tijdloze figuur opgevoerd, de opportunistische schurk en rokkenjager, maar ook een nieuw en raadselachtig personage: de moderne mens, met z?n rusteloze, eenzame, machinale, onverzadigbare verlangens. Het is de mens die, voor het eerst in de geschiedenis, de volle laag krijgt van een wereld met eindeloze en quasi-onnaspeurbare dubbelheden, met onontwarbare knopen en plooien.? – Peter De Graeve, Gilles Deleuze en het materialisme.