WOLE SOYINKA, DERTIG JAAR NA DIE EERSTE AFRIKAANSE NOBELPRIJS LITERATUUR
‘Zodra een groep mensen zichzelf als uitverkoren ziet, is de rest in gevaar’
dS weekblad, 24 SEPTEMBER 2016 Catherine Vuylsteke
‘Waar het voor mij fundamenteel op neerkomt is dit: zodra een groep mensen zichzelf als “uitverkoren” ziet, is de rest van de maatschappij in gevaar. Of het gaat om seculiere uitverkorenen – totalitaire stalinisten, bijvoorbeeld – dan wel om theocratische extremisten – Al-Qaeda, Boko Haram, Daesh – speelt daarbij geen rol. Het utopisch socialisme en het aardse rijk Gods verschillen niet wezenlijk van elkaar.’
(...)
‘Jammer genoeg heeft de maatschappij de neiging zich schuldig te voelen. Ze krimpt ineen bij het aanschouwen van de gruwel en rationaliseert haar eigen straf. Natuurlijk moet ze onder ogen zien dat achterstelling en ongelijkheid een voedingsbodem vormen voor extremisme, maar die vaststelling volstaat niet. Er moet worden gehandeld, want de psychologie van de underdog is veranderd: het slachtoffer is beul geworden. God geworden ook, hij beslist over leven en dood. Buspassagiers die bij een raid van Boko Haram de eerste verzen van de Koran kunnen opzeggen, hoeven er niet aan. De rest wordt ter plaatse afgemaakt.’
‘En kijk naar Parijs, Brussel, Londen, Nice… Al die aanslagen werden gepleegd vanuit een hermetisch afgesloten denkkader. Ik dood, dus ik word. De morbiditeit wordt gevierd en de ander is schuldig omdat hij leeft zoals hij dat wil. Ik behoor tot diegenen die zich niet schuldig voelen omdat ze bon vivants zijn en niemand het recht heeft om mij, om ons, te onderwerpen aan een collectieve straf.’
‘Dat houdt ook in dat de maatschappij zichzelf moet verdedigen. Zeggen dat moord en ontvoering geen deel uitmaken van de islam, volstaat niet.’
Wat moet er volgens u gebeuren?
‘Aangezien we geconfronteerd worden met blinde terroristen die burgerlevens waardeloos achten, is het enig mogelijke antwoord: totale eliminatie van de daders en de aanstuurders. Door de misdaden die ze begingen, verloren ze het recht om als mens te worden beschouwd.’
‘Uiteraard is daarmee de kous niet af. We moeten ons concentreren op de volgende generatie, op het creëren van kansen en jobs. De deur moet niet dicht maar juist open, zodat kritisch denken zich in alle vrijheid kan ontwikkelen. En ondertussen moet ook werk worden gemaakt van een herverdeling van de welvaart en de strijd tegen corruptie en discriminatie.’

http://www.standaard.be/cnt/dmf20160922_02481269