Bureaucratica

Wat zeggen werkplekken van ambtenaren over hun persoonlijkheid en de staat waarvoor ze werken? Met die vraag reisden fotograaf Jan Banning en publicist Will Tinnemans tussen 2003 en 2007 naar Bolivia, China, Frankrijk, India, Jemen, Liberia, Rusland en de Verenigde Staten om ambtenaren achter hun bureau te portretteren
Jan Banning maakte een schitterende fotocollectie
over het wezen en het zijn van ambtenarij over de wereld heen.
Hij fotografeert al zijn ambtenaren op dezelfde manier, als wordt het een staatsiefoto waaraan ze zich kunnen voeren met de kruimels van de macht die hen gegund of verplicht worden.
De foto's zijn merkwaardig en de bijschriften verhelderend. Bij uitgeverij Nieuw Amsterdam verscheen ' Alledaagse macht. Ontdekkingsreis langs ambtelijke werelden' van Will Tinnemans.

De meisjes van de fabriek.

Een fascinerende reeks foto's over het leven in de fabrieken van het Koninkrijk der Nederlanden.

Uit de ruim 4.000 foto’s van de Arbeidsinspectie die in het bezit zijn van het Nationaal Archief presenteert de Kunsthal Rotterdam een selectie van de meest bijzondere opnamen. De zwart-wit foto’s zijn door de Arbeidsinspectie gemaakt in de periode 1900-1950 om slechte werkomstandig-heden, kinderarbeid, onveilige situaties en beroepsziektes aan het licht te brengen. Het materiaal dat arbeiders aan machines, jonge meisjes in fabriekshallen en thuiswerkers laat zien, komt voor het eerst sinds bijna negentig jaar weer uit de archiefkasten. Speciale aandacht is er voor de close-ups van inspecteur Filarski die een prachtige uitzondering vormen op de zakelijke registraties van zijn collega’s. Samen geven de foto’s een realistisch tijdsbeeld van arbeidsomstandigheden en industrie-takken uit het nabije verleden.

Aan het einde van de negentiende eeuw komt kinderarbeid, ondanks het beroemde Kinderwetje van Van Houten (1874) in Nederland nog steeds veel voor. Om de slechte naleving van de kinderwet, te lange werkdagen en onveilige situaties met machines een halt toe te roepen, wordt in 1890 de Arbeidsinspectie opgericht. Het is de eerste onafhankelijke dienst die fabriekshallen en thuis- en buitenwerkers bezoekt om de leeftijd van arbeiders te controleren en te kijken naar arbeidsomstandigheden, veiligheid en hygiëne. Vanaf 1900 wordt het gebruikelijk de schriftelijke rapporten die de inspecteurs opstellen van foto’s te voorzien. Eenmaal gefotografeerd zijn misstanden en de gevolgen van ongevallen op de werkvloer immers lastig te ontkennen. De zuiver zakelijke registraties die de inspecteurs maken, dienen als voorbeeld, bewijs of waarschuwing en tonen recht toe recht aan maar op een indringende manier het arbeidsleven in Nederland in de eerste helft van de twintigste eeuw.

Jan Daniël Filarski (1884-1969) treedt in 1916 in dienst van de Arbeidsinspectie. Hij is technisch ambtenaar van de dienst en zet zich in voor het vergroten van de veiligheid rondom werk met machines. In de tentoonstelling is er speciale aandacht voor de stemmige foto’s van inspecteur Filarski die, gemaakt met gevoel en met oog voor detail, een aangename uitzondering vormen op de objectieve registraties van fabriekshallen met jonge meisjes aan de lopende band die zijn collega’s maken.
 
 

Alberto Giacometti

Voor het eerst in Nederland is er nu een overzichtstentoonstelling
van het beeldhouw- en tekenwerk van Alberto Giacometti (1901-1966).
De evolutie van en de invloeden op Giacometti worden duidelijk opgeleverd.
Je kan er als toeschouwer niet naast kijken hoe hij is vastgelopen in zijn specifieke weergave van een mensenlijf. Hem restte enkel nog de herhaling van zichzelf, ook al probeerde hij zich te onttrekken aan de praatjes van filosofen en literatoren die zijn werk kroonden als vormgeving van hun eigenste existentialistische leer.