Lezersbrief? Andr? Deleersnyder in De Morgen 26032009

Onderwijs
Terecht zijn onderwijskringen erom bekommerd ‘tragere’ leerlingen niet het slachtoffer te maken van de maatschappelijke druk naar een vervroegde intellectuele ontwikkeling, zoals een lezer dat gisteren formuleerde (DM 24/3). Dat was trouwens in 1971 bij de invoering van het vso onder minister Vermeylen ??n van de hoofdbekommernissen en sindsdien is dat een blijvend aandachtspunt gebleven in het secundair onderwijs. Waar men echter niet op heeft gelet, is het feit dat dit gevoerd heeft tot een nivellering naar onder, doordat begaafde leerlingen omgekeerd onder druk kwamen van een ge?nstitutionaliseerde tragere onderwijsvorm, zeker in de eerste twee jaren van het aso. In de nieuwe vernieuwingsplannen, zoals die onlangs in de publiciteit zijn gekomen, dreigt die omgekeerde druk nog sterker te worden. Het ‘onderwijs van de gelijke kansen voor iedereen’ wordt immers opnieuw en nog sterker ge?nterpreteerd als een onderwijsvorm waarin iedereen dezelfde materie in dezelfde hoeveelheid en met dezelfde intensiteit (of afwezigheid daarvan) krijgt aangeboden, omdat men lijkt uit te gaan van het dogma dat alleen op die manier iedereen een serieuze slaagkans krijgt. Dit is een typische redeneringsvom van het bestaande socialistisme, ongetwijfeld ingegeven door de bekommernis alle bevolkingslagen de kans te geven zich intellectueel en maatschappelijk te emanciperen. Men kan zich echter afvragen of die redenering correct is en de vernieuwingsplannen de juiste methode volgen. Indien begaafde kinderen uit minder ‘ge?volueerde’ kringen twee jaar lang een minder intensief onderwijs moeten volgen dan is te vrezen dat ze kostbare tijd verspelen, en wel in de periode waar hun psychologie zeer ontvankelijk is voor intellectuele ontwikkeling. Daardoor zullen precies die kinderen minder emanciperen en wordt de ultieme doelstelling, namelijk de emancipatie van alle bevolkingsgroepen, tegengewerkt. Of: hoe men, bezield met de beste bedoelingen, het omgekeerde daarvan nastreeft. Het is ook te vrezen dat achter de vernieuwingsplannen weer onterechte ideologische drijfveren schuilgaan. Maar daarover wordt natuurlijk zedig gezwegen.

Andr? Deleersnyder, Assenede

De vernieuwingsplannen voor Frank Vandenbroucke en het Middelbaar Onderwijs in Vlaanderen hebben en hadden geen ideologische onderbouw. Integendeel, ze wentelen zich in een reeds lang achterhaalde marktgevoelige verpakking. Wanneer door de onenigheid tussen de kroonprinsen Stevaert – Vandelanotte – Vandenbroucke destijds Patrick Janssens gelanceerd werd als nieuwe deus-ex-machina voorzitter voor de verbaasde SP wou hij zich kost wat kost positioneren als de uitvinder en marktmeester van het ‘gelijke kansen’-verhaal.

Louis Tobback had vroeger al eens opgemerkt dat het succes van het socialisme steunt op jaloezie. Een fundamentele eigenschap van mensen die zich verongelijkt opstellen op basis van een diep-christelijke gelijkwaardigheidstheorie. Dit was een machtig?mobilisatiemiddel van de volksmassa’s. Tijdens de slavenmaatschappij door het christendom. Later als socialistische ideologie tijdens het opkomende kapitalisme.

Patrick Janssens voerde alle onderwijstheorie?n, – praktijken en – ideologie?n van de socialistische onderwijsdeskundigen en belangenverdedigers af in ruil voor het ‘gelijke kansen’ verhaal. In wezen een uiterst liberale individualistische denkpiste waarmee hij alsnog hoopte de steeds verder wegvluchtende kiezers te lokken. Iedereen wou toch het beste voor zijn of haar kind, bijgevolg was de illusie van een ‘gelijke kans’ in het onderwijs het minste dat je de kiezers kon proberen te verkopen.

Edoch zonder succes, want de kiezers bleven het intussen alternatieve sp.a verhaal steeds meer de rug toekeren. Dit had en heeft niets meer met ideologie te maken, zelfs niet met een vorm van socialistische ideologie.
Dit is louter een falende marketingstrategie.

Andr? Deleersnyder heeft dit in zijn lezersbrief in De Morgen fijntjes opgemerkt en herkent dit?terecht als de zoveelste variant van onderwijsillusies.

Het nivelleren naar onderen verkopen als ‘gelijke kansen’ heeft in Nederland een ravage aangericht. Generaties jonge mensen werden en worden nog steeds de onbenulligheid ingevoerd onder het mom van ‘leuk, lekker, makkelijk’ en een als ‘taalvaardig’ omschreven grote bek. Wie geld heeft en gezond verstand, stuurt in Nederland zijn kinderen naar priv? scholen, elitescholen, gymnasia en als het effe kan over de grens naar de Vlaamse onderwijsinstellingen.

Onderwijsemancipatie was ooit een ijzersterk standpunt van het vroege socialisme. Enkel keihard werken, dubbel gemotiveerd studeren zou proletenkinderen een sociale promotiekans kunnen bieden. Vandaag democratisering van het onderwijs verkopen als ‘gelijke kansen’ is een vorm van georganiseerde debilisering. Het Nederlandse onderwijssysteem is daar een verbijsterend voorbeeld van -?de zesjescultuur?tot op universitair niveau – waar bij een toegangsproef voor de Twentse Technische Universiteit minder dan 10 % van de kandidaat studenten het minimale wiskunde- en wetenschappenpeil haalden, noodzakelijk om de lessen nog maar?te kunnen begrijpen.

Wellicht loopt de huidige en komende ‘gelijke kansen’ praktijk? – inclusief het verplicht doorlopen van een zelfde leerprogramma voor de eerste twee jaren van het middelbaar onderwijs voor alle kinderen uit die leeftijdscategorie – in de pas met de nieuwe economische tijden. Er is niet langer behoefte aan zelfstandig werkende producenten, ontwerpers, intellectuelen – kortom denkers en doeners van enig niveau. Er lijkt enkel nog een toekomst voor passieve consumenten in een hang naar onmiddellijke behoeftebevrediging. Die zouden de markt weer moeten aanjagen met?door hun illusoir?zelf- en wereldbeeld opgewekte verlangens.

Het onderwijsniveau daalt schrikbarend. De frustratie van de leerlingen stijgt in gelijke mate, want wie voor een dubbeltje wordt geboren, wordt met dit onderwijs ook nooit een kwartje.??De echte?rekening krijgen ze wel gepresenteerd op de hyperflexibele arbeidsmarkt?met inferieure hamburgerjobs. Terwijl de nood aan bekwame, betrokken en betrouwbare vaklui met beroepsfierheid ? ook in de medische en zorgsector ? toeneemt.

Van een socialistisch onderwijsideaal is bij dit alles natuurlijk geen sprake. Er is geen enkel streven meer naar maatschappelijke en intellectuele emancipatie in een hysterische samenleving.

Het afvoeren van klassieke talen bij het begin van het middelbaar onderwijs is daarvan een mooi voorbeeld.

Met Vandenbrouckes onderwijsplannen is de toekomst in Vlaanderen weer aan private elitescholen die zich op de kaart weten te?zetten met hun aanbod Latijn en Grieks, wiskunde en wetenschappen.

Onderscheid moet er zijn, nietwaar.

Maar met ‘gelijke kansen’ en sociale emancipatie heeft dit natuurlijk niets te maken.

Succes voor een afbrokkelende sp.a is uit dit onderwijsverhaal natuurlijk niet te puren, zoals de kiezer in juni eens te meer zal duidelijk maken.