(...)

Opdat uit een nieuwe zin voor verantwoordelijkheid van de leidinggevenden een nieuw klimaat van vertrouwen zou kunnen ontstaan, is het nodig dat tewerkgestelden hun rechten opeisen, aandeelhouders hun taak ernstig nemen en publieke personen het voorbeeld geven. Dat veronderstelt een nieuwe grondinstelling, de weg inslaan van een verantwoord kapitalisme.

De actuele crisis heeft de meerderheid van de betrokken wetenschappers verrast. ?Zij was niet te voorzien? verzekeren sommige economisten. Ik citeer niet graag Hegel als bevestiging maar men denkt toch ongewild aan zijn uitspraak over de uil van Minerva die zijn vlucht pas begint bij het invallen van de schemering. De wetenschap begint haar werk pas bij valavond, wanneer de dingen van de dag volbracht zijn. Het schemert nu voldoende en daarom past het dat slimme geesten – sociaalwetenschappers – het thema van de crisis aanpakken. Misschien komen zij tot de slotsom dat de vraag over leidinggevenden en hun verantwoordelijkheid een nieuw antwoord behoeft. Wat moet er gebeuren? Vooreerst staan specifieke maatregelen voorop, niet enkel met praktische maar ook met symbolische betekenis. Vervolgens is een brede publieke discussie noodzakelijk die gericht is op een mentaliteitsverandering. Die discussie kan en moet aangezwengeld worden door wetenschappers die de noodzakelijke ommekeer van de tijdsgeest met argumenten en resultaten van hun onderzoek ondersteunen. Hierbij is de term ?wetenschapper? aan een herdefinitie toe. Zij moeten immers optreden als bemiddelaars tussen wetenschap en praktijk. Dus ageren als publieke intellectuelen. Daarbij zijn algemene media nuttiger dan vaktijdschriften. Maar bovenal moeten publieke intellectuelen de contactvrees die hun optreden in het openbaar belemmert van zich afzetten.

De auteur hield deze toespraak op 18 februari 2009 naar aanleiding van de 40ste verjaardag van het ?Wissenschaftscentrum Berlin?.

Vertaling Erik Willaert?

?

http://www.liberales.be/essays/dahrendorf