NRC interview met Kenan Malik: ‘Haat verdrijven door censuur heeft geen zin’

tekst Floris van Straaten rn(...)rnMaar de vrijheid van meningsuiting is toch niet absoluut. Bepaalde dingen kun je niet zeggen, bijvoorbeeld zo maar brand roepen in een vol theater. Datzelfde kan je volhouden van uitspraken die mensen doen ontvlammen.rnMalik veert op en roept fel: Ik ben het fundamenteel oneens met de opmerking dat er bepaalde dingen zijn die men niet mag zeggen. Wat we het aanzetten tot haat noemen, is in de praktijk meestal niet meer dan aanstoot geven. Wat de een haat zaaien noemt, is voor de ander de vrijheid van meningsuiting. Het heeft weinig zin haat te verdrijven door censuur. Direct aansporen tot geweld is volgens mij iets anders. Dan hebben we het over daden. Er is een fundamenteel onderscheid tussen woord en daad. En dat begint te vervagen in de samenleving.rnrnIs de samenleving doorgeslagen met die cultuur van geen aanstoot geven?rnAbsoluut. We leven in een samenleving waarin we hoe langer hoe meer beperkt worden in wat we kunnen zeggen of doen in de naam van respect voor tolerantie.rnrnU zelf erkent dat de Britten veel toleranter zijn geworden. Is dat niet toch ook te danken aan het multiculturalisme? Dat onderstreepte de verschillen in het land en hielp mensen daarmee vertrouwd te maken.rnIk geloof niet dat het beleid daarbij heeft geholpen. Door verschillen te accentueren cre?erden ze juist muren tussen de gemeenschappen en hielpen niet die weg te nemen. Het is niet het beleid dat Groot-Brittanni? heeft getransformeerd, maar de sociale veranderingen onder de oppervlakte, zoals de economische welvaart van de jaren negentig. Bovendien groeit er nu een nieuwe generatie op, die gewend is aan de diversiteit en zich er bij op zijn gemak voelt. rnrnGetuigde het multiculturalisme van een zekere luiheid en een onwil om recht te doen aan de diversiteit binnen allerlei groepen? rnHet verraadt een gebrek aan zelfvertrouwen om de verschillende groepen in de samenleving te benaderen als inwoners van dezelfde natie. Ze besloten de makkelijke weg van het multiculturalisme te bewandelen en betalen daarvoor nu de prijs. Ze weten niet meer waar dit land voor staat en welke waarden het in ere houdt. Ik heb trouwens nooit geloofd in Britse waarden, ik geloof in universele waarden. Ik beschouw mezelf als een seculiere humanist. rnrnHelaas hebben politici het vertrouwen verloren dat ze mensen samen kunnen brengen onder de gemeenschappelijke seculiere waarden. Neem de protesten nu in Teheran. Die draaien om dezelfde klassieke waarden als hier in Londen. Westerse politici lezen moslims vaak de les over democratie, maar ze lijken er zelf vaak het vertrouwen in te hebben verloren. Dat beschouw ik als een fundamenteel gebrek. rnrnIk ben het fundamenteel oneens met de opmerking dat er bepaalde dingen zijn die men niet mag zeggen rnKenan Malik (1962) Kenan Malik is schrijver, docent en documentairemaker. Hij woont in Londen. Malik schrijft regelmatig over actuele ontwikkelingen in onder meer Britse dagbladen en het maandblad Prospect. Hij werkt ook voor de radiozender BBC4. Malik is geboren in India. Zijn moeder was hindoe, zijn vader moslim. De familie van zijn vader was afkomstig uit Birma. Hij groeide op in Manchester en studeerde neurobiologie aan de Universiteit van Sussex. Aan diezelfde universiteit deed hij vervolgens enkele jaren psychologisch onderzoek alvorens wetenschapsgeschiedenis te gaan studeren aan het Imperial College in Londen. Sedert tien jaar werkt hij als onafhankelijk publicist. Tevens is hij gastdocent politieke wetenschappen aan de Universiteit van Surrey. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar de idee?ngeschiedenis, wetenschapsfilosofie, bio- ethiek en de discussie over het multiculturalisme en racisme.?Malik heeft vier boeken op zijn naam staan: The Meaning of Race; Race, History and Culture in Western Society (1996) Man, Beast and Zombie: What Science Can and Cannot Tell Us About Human Nature (2000) Strange Fruit: Why Both Sides Are Wrong in the Race Debate (2008) rnFrom Fatwa to Jihad: the Rushdie Affair and its Legacy (2009)rn(De Nederlandse vertaling Van fatwa tot jihad verschijnt op 02092009 bij uitgeverij Contact).?’, ‘NRC interview met Kenan Malik: ‘Haat verdrijven door censuur heeft geen zin’‘