Wie zich realiseert hoeveel leed topsporters doorstaan om hun niveau te bereiken of te behouden, twijfelt aan hun gezond verstand en dat van hun hofhouding. Topsporters zouden een voorbeeldfunctie hebben om jonge mensen aan te zetten tot lichaamsbeweging wegens gezond. Zelf martelen ze lijf en leden om de hoogste toppen te scheren. Vaak kan het niet zonder langdurig gebruik van extra versterking waarna de rest van hun leven getekend blijft door de stigmata van het sportieve offer.

Bovendien blijken die winterse sporten vaak een wat raar extra-sportief randje te koesteren, net zoals hun zomerse tegenhangers.
Neem nu de nationale Vlaamse sport van het veldrijden waar pezige kerels met een gesofistikeerde fiets ongelooflijke toeren uithalen in doorgaans barre weersomstandigheden. Binnen de lage landen bij de zee is deze discipline van het moddertrappen wereldbekend en zijn de fietskunstenaars van wereldklasse. Veldrit wedstrijden groeien uit tot enorme volksfeesten met overmatige inname van hartversterkers door de kleumende sportliefhebbers langs het parcours. Hen breekt het klamme zweet van binnenuit. Toch blijft dat beperkt tot de menigte toeschouwers.

Zelfs in de aanloop tot de schoonmoeder aller verkiezingen blijven in Vlaanderen hoogwaardigheidsbekleders en gestelde lichamen die aan de meet prijzen uitreiken, nog steeds verschoond van klammig enthousiasme.

Bij onze noorderburen kan dezer dagen de leut niet op wegens Olympische Winterspelen. Geen volk ter wereld dat zo leeft naar de winterolympiade met schaatsen als veldrijden op ijs.
Dit keer in een land dat lak heeft aan Hollandse moraalridders voor homorechten, vrije meningsuiting en minderheden. De baas van dat verre Rusland koestert een visie over democratie die ietwat verschilt van die van Oranje. En ook wil deze topjudoka graag sparren met de ridders van de droevige figuur.
Reeds een half jaar toeteren de Nederlandse regenten over de forse bewoordingen die ze zullen gebruiken om de Russische president te kapittelen. Daartoe trekken ze met de grootste en zwaarste delegatie naar Sotsji 2014. Niet alleen de minister president, de minister van sport en volksgezondheid, maar ook de koning zelf, mijnheer!
Om van de koningin nog maar te zwijgen.

En dan kregen de onderdanen beelden gepresenteerd van de aankomst van de 500 meter in Sotsji met hoogwaardigheidsbekleders die zich graag laten voorstaan op titulatuur als Majesteit en Excellentie. Een dag of wat eerder had Vladimir Poetin op hun verzoek deelgenomen aan het feestje voor de gouden medaille van de openlijk bisexuele Ireen Wüst in het Holland Heineken House. De vermaledijde president koesterde de kampioene aan zijn borst want Vladimir kent als geen ander de knepen van het politieke en promotionele judo.

Ongetwijfeld zal de minister-president van het landje bij de zee harde woorden gebruikt hebben tijdens zijn extra lange onderhoud met de president over mensen- en homorechten in zijn onmetelijke Rusland. Misschien hadden ze het ook nog over de viering vorig jaar van 400 jaar betrekkingen met de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Of over de oudste dochter van de president die naar verluidt gehuwd is met een Hollandse jongen uit Voorschoten. Of over de bitterballen van Van Dobben die niet en de Belgische bonbons die wel mogen getrakteerd worden in Sotsji.

De minister-president en de beide Majesteiten hebben zonder meer de show gestolen met hun geëxalteerde bijval tijdens de overwinning van de Nederlandse schaatsers.

Maar is geluk wel zo heel gewoon bij Majesteiten en Excellenties?
Wie legitimatie bij kiezers of onderdanen zoekt in gespiegeld gedrag, sloopt de afstand waarmee de macht zichzelf omringt. Vertrouwelijkheid ondermijnt ook legitiem toegewezen macht die zich zo vertoont in de nieuwe kleren van de keizer.

Intussen stond een andere Excellentie in zijn nieuwe kleren voor het parlement omdat hij uit zijn nek kletste over de telefoon- en internet-afluisterschandalen. De immer media-beluste minister van binnenlandse zaken, Ronald Plasterk (PvdA), wist het allemaal te herleiden tot de schuld van de vermaledijde Amerikanen van de NSA. Dra bleek het zijn eigen geheime dienst die zonder toestemming Nederlandse burgers tapte.

En verder staat Edith Schippers, de liberale minister van volksgezondheid, welzijn en sport, in nieuwe kleren van niet betaalde premies in de zorgverzekering. Ruim 120.000 Nederlandser betalen hun zorgpremie al jaren niet of maar af en toe. Die openstaande premieschuld voor de ziektekostenverzekering bedraagt inmiddels een miljard euro.

Bovendien akoestisch zal de premie voor iedereen tegen 2015 nog eens met 20 procent stijgen: meer dan 200 Euro per jaar per persoon. Het eigen risico wordt opgetrokken naar 400 Euro en werkgevers zullen nog eens 1,6 miljard euro extra moeten bijdragen aan de zorgpremie voor hun personeel.

Bezuinigingen op de zorg en het doorschuiven van thuiszorg naar de gemeenten die vaak zelf armlastig zijn, laten steeds meer mensen in hun blootje achter. In 2015 wordt huishoudelijke hulp nog eens met 40 procent gekort. Begeleiding met 25 en verzorging met 15 procent. Tewerkstelling van laaggeschoolden in die sectoren loopt snel terug.
Veel Nederlanders hopen op zachte winters.

“Een nieuwe heerser dient rustig, bedachtzaam en menselijk te werk te gaan en ervoor op te passen dat teveel vertrouwen hem niet onvoorzichtig en te veel wantrouwen hem niet onverdraaglijk maakt.” Niccolò Machiavelli

In België doven gelijke kansen vreugdevuren der ijdelheden zachtjes uit. Gratis openbaar vervoer voor iedere 65 plusser en een bus op minder dan 750 meter van je voordeur heet nu een ijdel streven naar gelijkheid. En dat is natuurlijk wel zo want streven naar gelijkheid houdt weinig rekening met ongelijke omstandigheden en verschillen onder de mensen zelf.

Iedere religie met beloften voor een heerlijk leven in de hemel of maakbare gelijkheid op aarde kon eeuwenlang zijn gelovigen voorhouden dat het later allemaal beter, veiliger, makkelijker en aangenamer zou worden. Op voorwaarde dat de gelovigen maar goed wisten waarin te geloven en waarvoor ze in het zweet hun aanschijns werken. Vandaag lijkt dit alsmaar minder geloofwaardig wegens onze wereld onttoverd en onderhevig aan de bezweringen van importtovenaars.

Met een toename van productie en productiviteit blijft ook de werkloosheid toenemen in het westen. Hard (willen) arbeiden loont vaak niet of gering, zeker bij grootschalige herstructureringen en afdankingen ondanks Obama’s manmoedig pleidooi voor een minimumuurloon van 10,1 dollar.

Tweeverdieners uit de middenklasse werken zich te pletter. Ze kunnen zichzelf en hun gezin nauwelijks staande houden in een hels werk- en levensritme met blijvende gevolgen voor hun gezondheid en welbevinden. Ook voor wie hen nabij is. De voorzichtig vooruitziende spaarders zien hun reserves bedreigd door voor hen onontkoombare taksen en lasten. De groep van chronisch werklozen, zwakken, zieken en maatschappelijk misselijken breidt uit.

Steeds minder rijken bezitten steeds meer. De armste helft van de wereldbevolking heeft intussen evenveel als de 83 rijkste mensen. De rijkste één procent van de wereld bezit 110 biljoen dollar of 65 keer wat de armste helft te verhapstukken heeft. Van een gelijke verdeling van vooruitgang blijkt geen sprake. De onderlinge verschillen zijn alleen maar toegenomen.

De ‘zwaksten’ worden gedegradeerd tot passieve consumenten. Ze krijgen een leefloon omdat of opdat zij leven. Wat hun zelfbeeld in een wereld die triomfen viert op het ritme van consumptie en uiterlijk vertoon geen goed doet. Zeker niet als ze nog eens verslonzen in een passief receptieve cultuur van generatie armoede.

Nu worden bijstandsgerechtigden in de Nederlandse participatiemaatschappij gemobiliseerd voor vrijwilligerswerk in de plantsoen-, zorg- en gemeentelijke diensten. Hiermee zou enige werkroutine gestimuleerd worden en doen de leefloners iets terug voor de maatschappij. Ten nadele van laaggeschoolden die nog aan de slag waren. Ten gepasten tijde worden hun stemmen met toeslagen of lastenvermindering geronseld om het beleid te legitimeren. Terwijl de politiek-economische elite zelf financiële ravages aanricht onder het mom van globalisering.

Dit circus van het leven lijkt een moderne kopie van ’brood en spelen’ wat ooit menig welvarend rijk tot een tamme en vadsige prooi maakte voor de ’barbaren’.

Nog steeds worden we bezworen met het mantra van scholing. Een aangepast diploma leidt statistisch makkelijker tot werk, inkomen, kortom een beter leven. Maar ook tot langer op school en minder snel in de uitkeringsstatistieken. Onderwijsstructuren blijken echter vooral zichzelf in stand te houden en willen daartoe graag illusies verlenen als diploma. Vermits de financiering van onderwijsinstellingen spoort met het aantal afgeleverde gediplomeerden, stijgen die behaalde targets uiteraard mee.
Het brutale ’meten is weten’ voert tot pervers genot zoals fopdiploma’s, getimede zorgverlening en onzinnige beoordelingen.

In dit tijdsgewricht concentreert meer dan de helft van de wereldbevolking zich in stedelijke agglomeraties. Bovenvermelde priesters van het vooruitgangsgeloof grijpen dit aan voor een litanie van het leuke multicultureel verrijkende stedelijke leven. Maar niet iedereen woont in groene villawijken of ecologische woontorens. En de middenklasse-buffer tussen arm en rijk krimpt.

In Argentinië, Indonesië, Turkije, Zuid-Afrika, Brazilië, Thailand en India devalueren de munten en verarmt vooral die hard werkende middenklasse. De spanning tussen het gros van de bewoners in slums, favella’s en het representatieve deel van de stedelijke machtsstructuur stijgt snel. Te snel voor de nakende wereldbeker voetbal in Brazilië. De socialistische regering voorziet tijdens het voetbalfeest tienduizenden troepen om gewelddadige manifestaties onder controle te krijgen in de gaststeden.

Migranten trekken wel nog naar grote agglomeraties maar komen niet aan de slag in fabrieken of vinden geen regulier werk. Zij vormen een enorme reserve die drukt op de stedelijke openbare voorzieningen. Zij houden voor eigen rekening en risico een uiterst flexibele informele economie aan de praat: ’Ieder voor zich en god voor ons allen’ met bij uitbreiding: ’Eerst oompje en dan oompjes kinderen’. Met een derde van de werkende stedelijke bevolking in armoede houden Amerikaanse veiligheidsdiensten rekening met een ’lage-intensiteit oorlog’ tegen ’gecriminaliseerde segmenten van de stedelijke armen’. In Mexico doet de overheid afstand van haar falend geweldsmonopolie in de strijd tegen drugskartels en corruptie ten voordele van burgermilities.

Ondertussen worden heel onze handel en wandel tot zelfs onze diepste gedachten in de reële en virtuele wereld gescand, opgeslagen en geanalyseerd ten behoeve van het hogere veiligheidsdoel: optimaal maatschappelijk functioneren. Storende elementen horen daar niet thuis, ook niet binnen die informele economie. Participeren moeten we immers leren.

’We dachten dat we in een verlichte en ontnuchterde wereld leefden, aantoonbaar en verifieerbaar. In plaats daarvan verkeren we in een wereld waar alles een ‘fabel‘ blijkt. Hoe moeten we ons oriënteren? Op welke fabel moeten ons verlaten, terwijl we weten dat die misschien door een andere fabel aan het oog wordt onttrokken? Dat is de verlamming, de kenmerkende onzekerheid van de moderne tijd, een verlamming die we sindsdien allemaal gewaarworden.’ Roberto Calasso, De literatuur en de goden.