Marokko, Nador Mont Vert 22 mei 2011

Na een heel lange en moeizame omweg en enkele bizarre uren slaap wakker geworden met uitzicht over een paar bergen en een kleurrijke vallei op een half uur rijden van Nador.
De trip was redelijk waanzinnig en uitermate amateuristisch opgezet.
De snelweg naar Antwerpen zat verstopt door een asfaltlaag-legploeg in Wommelgem, maar door de vaardige rijstijl van mijn voerder en zijn verhaal en luisterend oor was ik nog in redelijke staat bij aankomst aan de achterkant van het Centraal Station in de compleet veranderde Kievit-buurt.

Gastarbeiders.

Hier was ik destijds nog mijn echte fabriekscarri?re begonnen na de ?Grote Revolutionaire Dokstaking? van 1973 en de ?Grote Revolutionaire Mijnstaking? van 1974 in de Crown Cork – blikken dozen fabriek – te Deurne alwaar ik door de muur van lawaai en de slechte oordoppen ongetwijfeld nu gehoorschade heb te verduren.
Ik logeerde bij de G. en rosse M., beroepsrevolutionairen en reeds gestaald door de onzin. G. lijkt dat gebleven, M. is later volwassen geworden en vertrokken. Toen was ze nog zeer jong uit een betere familie te G., gestopt in het middelbaar aan het Heilig Graf te Turnhout om met G. en mijn jongere broer de revolutie in Turnhout te voeren.
De locatie was bijzonder. In de Somersstraat waar ze mij onderdak boden, was vroeger de Volksgazet van de Belgische Socialistische Partij, toen nog sterk en actief. Uit dat faillissement heb ik in 1978 een paar ijzeren bureaumeubelen op de kop kunnen tikken, die mijn schilderdeur op schragen als bureau konden vervangen. Later hebben we die nog mooi opgeleukt in de kleuren van de Stijl en eindigden ze op de kinderkamers.
Nog indrukwekkender was dat in diezelfde straat Lode Zielens, die toen op de Volksgazet werkte, door de V bommen aan het einde van de oorlog gedood werd op weg naar huis van zijn werk. Hij was toen al een gerenommeerd auteur van ?Moeder waarom leven wij??

In die stinkende en schimmelige koterijen waar het eigenlijk nooit licht werd, had M. pagina’s van ons populaire weekblad ?Alle Macht Aan De Arbeiders – Amada? tegen de ramen op de binnenkoer geplakt had, omdat telkens zij ?s ochtends naar de douche ging aan de overkant van het koertje de Marokkaanse buurman zich in zijn blootje stond af te trekken op haar passage voorbij het raam.
Ze wou geen aanstoot geven aan de proletari?rs, en zeker niet aan de potentieel revolutionaire gastarbeiders.
Voor wat later alweer ?Grote Revolutionaire Glaverbelstaking? zou gaan heten in 1975 werd ik gesommeerd naar Mol te vertrekken. Een vergelijkbare oproep van de partijtop om de GR Textielstaking te Gent te vervoegen, had ik nog kunnen afhouden, mede door mijn gebrek aan kennis van het Ghentsch. Mol was de Kempen en vermits ik daar zovele jaren had proberen weg te komen, was dat de ideale plaats om de revolutionaire werkzaamheden onder het echte proletariaat te beginnen. ?Voetvolk hebben we overal, kaders mankeren we. Daarom moet jij gaan!, aldus het lid van het politbureau.

De Thalys was te laat in Antwerpen en op een ander spoor.
Hij zat vol in 2de klas maar was wel snel in Rotterdam en daarna Schiphol, waar het eindeloos lopen was om de terminal voor Royal Air Maroc – RAM- te vinden.

De vlucht vertrok met 20 minuten vertraging naar Casablanca.
Darian Leaders ?Het Nieuwe Zwart? uitgelezen: redelijk over rouw, verder veel te Freudiaans en teveel clich?matige verhalen, vind ik.

Lectuur.

Nadien begonnen aan Kees Beekmans ?Tussen hoofddoek en String? – meer dan de moeite, zeker voor een Marokko studiereis en ook nog De Arabieren van Eugene Rogan.

In Casablanca een eindeloze onzin behandeling door de douane met nog eens alle bagage door de scanner en wij ook voor de binnenlandse vlucht. In een intreurige luchthaven 2 uur wachten op een propeller vlucht naar Nador.
De huisartsen van Amsterdam en omgeving vertrokken op tijd voor Marakesh en nadien naar Ouarzazate. Die van Rotterdam en het zuiden naar Nador en nadien Fes in het noorden wegens de meeste Marokkanen uit onze praktijken uit die streek afkomstig.

Nador.

Het was geleden van mijn memorabele vlucht met een Antonov propeller bak van Harbin naar Beijing in 1980 die moest landen in Tientsin wegens verschrikkelijke zandstormen boven Beijing.
Iedereen wit om de neus, alle Chinezen aan de kostzakjes. Zelf had ik geen last van zeeziekte, wat nu wel nabij leek te komen, ondanks het ontbreken van een zandstorm maar wel compleet groggy na een verschrikkelijke reis.
Die evenwel nog niet aan het einde was.
Rond 01 uur lokale tijd geland in Nador, alwaar eindeloze procedure van paspoortenstempels, bagage zoeken temidden van een vlucht Berbers uit Frankfurt.
Dan nog een half uur wachten eer de beslissing genomen was met welke bus we naar het hotel zouden gereden worden wegens twee groepen, die van de stad Rotterdam naar Le Mont Vert wat zich beroept op 4* en gelukkig buiten Nador ligt. De collega’s van het landelijke gedeelte werden in Hotel Babel in een stoffige buitenwijk gedumpt.
De rit van het vliegveld was 25 km bij nacht en ontij met een roadblock onderweg, met spijkerstrips en mitrailletten tegen de terroristen.
Op de voetbalvelden langsheen de verlichte stukken weg werd enthousiast gevoetbald, om 03 uur ’s nachts. Veel loslopende honden, veel vuil gestapeld langs de wegen, overal nieuwe ronde punten.
De weg was erg slecht tot Nador stad, daarna beter.
Verschrikkelijk veel amateuristische appartementsgebouwen langsheen stoffige zandstraten, heel erg afgesloten en beneden allemaal winkelruimtes die leeg of dicht waren. Wel veel nachtwinkels.
Om 04 uur in het hotel, geen eten meer, lang wachten eer de bagage van de bus kon die zich vastgereden had, een keihard bed met alleen een onderlaken.
Doch doorgeslapen tot 10 uur en dan een redelijk ontbijt.
Ik blijf hier vandaag en heb geen zin in vrouwenorganisaties en hun gezondheidsgezeur laat staan toeristische fuiken op een zondagmorgen en -middag.

Vis en vondelingen.

Zondag nodig om te bekomen. We bleken verzeild in een soort natuurreservaat met wilde dieren en apen en dies meer boven Nador.
De collegae zijn met de bus tot 20 uur – defect aan de versnellingen – meegevoerd langs berg en dal, zee en strand alwaar om 17 uur geluncht in een vistent. Van het geplande programma over vrouwenorganisaties en andere ongein werd niet meer gesproken.
Maandag 23 mei met de bus naar een ziekenhuis in Nador, provinciehoofdplaats van het noordwesten. Wegens vanaf 1926 onder Spaans bewind kennen bejaarden hier nog Spaans. Ook veel opschriften in het Spaans zijn en het halve ziekenhuis gebouwd met Spaans geld.
De vondelingen- en wezenafdeling kon echter alleen kinderen ter adoptie afstaan aan moslimgelovige echtparen. Ondanks financiering door Spaanse katholieke verenigingen, blijkens de stickers, borden en plakkaten op muren en kasten.
Overigens is de infrastructuur zoals CT scan en andere beeldvorming blijkens andere stickers vooral gefinancierd door de EU - 40 miljoen Euro pompen die hier in de gezondheidszorg.
Boven de directieruimte en kinderkribbe kregen we een eindeloze Arabische uiteenzetting van de baas van de zorg in de provincie. In heel Marokko is die sinds 5 jaar geregionaliseerd, wat me een erg goeie beslissing lijkt.
Waardoor in Nador zelf ook een universitaire geneeskunde opleiding die aan haar derde jaar begonnen is.
65% van de studenten en artsen zouden vrouwen zijn, maar wij hebben slechts drie vrouwelijke artsen gezien en die waren duidelijk de ondergeschikten van de mannelijke pediater die hen commandeerde als waren het verpleegsters.

Bij de hele bazenclub was er geen enkele vrouw. Bij de comit?s van preventie twee zonder en een met hoofddoek, naast 12 mannen.
de positie van de vrouwen lijkt hier een ramp, zelden op straat, nergens op terrassen, allemaal goed ingepakt tegen de wind en de koude bij een zomerse hitte, een uitzondering daar gelaten.
De streek lijdt al decennia onder de sluiting grens met Algerije omdat die het Polisario nog steunen in de Westelijke Sahara.
Begeleidende Nederlands-Marokkaanse cardioloog in opleiding en onderwijzer schooldirecteur van reisorganisatoren beweren dat het toch zo spijtig is dat hoogopgeleide Marokkanen steeds meer Nederland verlaten. Ze zijn wel niet geinteresseerd om in Marokko aan de slag te gaan. Wat mij raar voorkomt vanuit hun sociale bewogenheid en zorg om de zieke, zwakke en misselijke medemens.
Ze gaan echter veel liever naar Abou Dabhi en Dubai waar de poen voor ‘t scheppen ligt, volgens hen. Van vaderlandsliefde gesproken.

In het hele noorden zijn alle grote wegeniswerken, tot en met fabrieksbouw en toeristische villaparken uitbesteed aan Turkse bouwfirma’s die voor de goeie gang van zaken naar verluidt voor het harde ?n het denkwerk liever Turken, Bulgaren, Roemen en Polen importeren.

Het gebruikelijke gezeur tijdens de inleiding in het directiegebouw van het provinciale ziekenhuis was dramatisch, de brave man was wel vol vuur maar oninteressant en veel te veel geleuter over preventie, vooral van de verschrikkelijke ziekte kanker!!
Terwijl vrouw en kindersterfte nog heel erg hoog is.
Op mijn vraag naar de verhouding met de priv? geneeskunde en dito ziekenhuizen werd ongemakkelijk geantwoord dat de mensen vrij waren te kiezen ook al was het overheidssysteem helemaal gratis en zo. Maar ze gingen nu ook akkoorden afsluiten om zorg te verstrekken aan ?staatszieken? door priv? ziekenhuizen .
Om je te bescheuren van het lachen, qua kostenpatroon.
Geleuter en leugens alom dus.
De clou was dan een manifestatie op het terrein van het ziekenhuis tegen de directie, terwijl wij boven naar hun verhaaltje mochten luisteren.
De obligate dwaas van dienst – die teveel naar Al Jazeera gekeken had – met een Marokkaanse vlag om de schouder als legitimatie en een hoop jonge kerels die stonden te scanderen dat een dokter moest gestraft worden wegens fouten.
Dat was nu eens een voorbeeld voor ons dat Marokko een democratie was.
Intussen arriveerden de flikken op gemoedelijke wijze alsook veel persfotografen.

Na de rondleiding met de gebruikelijke onzin in ziekenkamers, dialyse ruimte, kinderafdeling vol bezoek en wij daar met 50 deskundigen nog eens doorheen gebanjerd,
Dan de lunch in een beter visrestaurant in de stad. De lokale pers mocht gretig mee aanschuiven. Die hoeren zijn ook overal uit hetzelfde buigzame hout gesneden.

Preventiezwendelaars.

En dan maar weer terug voor een hele namiddag preventie-comit?s en vrouwencomit?s en kankerpreventiecomit?s enz.
Het leek erop uit te draaien dat druggebruikers gratis spuiten zouden kunnen krijgen – en wat dan met politie en justitie ? – maar daar kon niemand een antwoord op geven.
Een halve gare middenkader ambtenaar die van leer trok tegen de oorzaak van kanker. Deze lag bij de kolonialen want Spanje had veel gifgas gebruikt in 1926 en dat veroorzaakte heel veel kanker en alle gruwelen der aarde.
Waarop de regionale chef toch zei dat we het niet in dingen van 80 jaar geleden moesten gaan zoeken.
Onze huisartsen-reisgenoten probeerden dan een item over diabetespreventie wegens veel van onze Maghrebijnse pati?nten te vet en teveel snoepen.
Geen nood, ook daarin had de Marokkaanse koning voorzien door artsen in alle afgelegen dorpen d?pistages te laten doen en iedereen een ecg van 25 ? aan te smeren, kassa kassa!

Ze hebben hier duidelijk de geneugten van de preventieklok horen rammelen en weten verdomd goed waar de geldzak klepelt.
En dan kwam de aap uit de mouw zoals ik reeds ’s ochtends vermoedde. Het lijkt erop dat wij als huisartsen uit Nederlandse achterstandswijken – die voor deze farce 1350 ? betalen naast die 250 ? van het Fonds Achterstandswijken – gebruikt om aan te tonen dat er zinvolle en kostelijke samenwerking functioneert tussen het Koninkrijk Nederland en het Koninkrijk Marokko – die al 400 jaar diplomatieke betrekkingen hebben. En dus moet er meer geld naar preventie gaan vanuit Nederland. Naar hen dus.
Op de vraag waarom er dan geen communicatie is tussen Marokkaanse en Nederlandse huisartsen en specialisten over pati?nten die maanden op vakantie komen in Marokko, bleven ze het antwoord schuldig. In Marokko worden de chronische medicijnen vaak veranderd en fors uitgebreid. Toch verstonden de gezondheidszorgcheffen dat niet goed. Alleszins was het de verantwoordelijkheid van de pati?nten zelf.
Niemand die dus durfde opmerken dat die Marokkaanse pati?nten vanuit Nederland op kosten van de Nederlandse ziekteverzekering niet bereid zijn in staatsziekenhuizen aan te schuiven maar allemaal naar priv? artsen en instellingen gaan waar voor veel geld een berg onzinnige onderzoeken gebeuren en doorgaans een eigen apotheek voor de pillenschuif zorgt.
Oplichterij alom dus.
De directeur-traumatoloog had zijn Mercedes 320 i onder de toegangsdeur tot het hoofdgebouw geparkeerd, uit de zon.
Zo’n bak kost naar mijn inschatting wat fors voor de renumeratie van een staatsambtenaar lijkt me.
Over de gigantische corruptie: ?in de gratis ziekenhuizen placht je envelopjes te moeten ophoesten met centen om ‘goed’ geholpen te worden maar daarover wil niemand iets kwijt.

Trotse burgemeester.

Nadien koffie en thee en water en sinaassap en mierzoete koekjes en napraten.
En dan wou de burgemeester ons toch zo graag ontvangen om zijn schitterend nieuw toeristisch complex te laten zien met gratis rondleiding voor villa’s met golfbaan die veertien dagen geleden door de koning Mohammed VI in persoon zou geopend zijn.
En om beleefdheidsredenen konden we dit volgens de begeleiders niet weigeren. En het werd zelfs door Turken gebouwd.
En wij hadden geen zin en met ons 40 anderen, zodat een klein busje ?met 18 Hollandse artsen waaronder allen van Marokkaanse komaf naar de burgemeester gereden is.
De rest is gaan zwemmen in het nog koude water.
Ik heb de vulkaan argwanend bekeken in Ijsland en O’Bama in Ierland die versneld naar Londen vluchtte voor de aswolk.

Het vreten is hier matig – vis is altijd gefrituurd of geroosterd, paella is de locale couscous wegens de eeuwen onder de Spanjaarden met hun kankerverwekkend gas en vooral heel veel subsidies. Vlees is matig, groenten altijd hetzelfde.
Enfin de echte flutkeuken tot op heden.
Wijn is amper te zuipen, duur en ze hebben nooit wat je vraagt wegens toevallig die week niet geleverd.
Handig voor alcoholverslaafden om te ontwennen, edoch aan de bar schenken ze sterke drank aan de Marokkaanse gasten alsof het water is.

Morgen de hele dag met de bus naar Fez, alwaar overmorgen hetzelfde gezeur dat ik in ruil voor een bezoek aan de oude stad aan mij zal laten voorbijgaan.
Vermoedelijk – aan de te ondertekenen aanwezigheidslijsten te zien – was ons bezoek ook een onderdeel van inspectie en accreditatie binnen de Marokkaanse supervisie bureaucratie.
Intussen begonnen aan ?De Afrikanen? van Eugene Rogan, een enorme turf die onopvallend op de achterste rij in de vergaderruimtes makkelijk te lezen is wegens veel te veel tijdverlies met vertalingen en plichtplegingen en gewoon wachten want de bazen in kwestie vaak fors verlaat.

Roadblocks voor onze veiligheid.

Terwijl onze begeleiders zich steeds grappiger proberen voor te doen om hun onkunde en eigen onrust te camoufleren, stijgt de spanning in dit prachtige land met rare mensen.
Het diner ’s avonds in het Mont Vert Hotel in Nador was zeer matig, de wijn ellendig maar dat had ik al geschreven, en dan ’s ochtends met de bus naar Fes, goed 400 km, 4 uurtjes rijden door prachtige landschappen, aldus onze animatoren.
De buschauffeur had echter geen zin om met zijn bak de kronkelende smalle bergwegen door de Rif te proberen, en reed dus 150 km om de Rif bergen heen. De rit werd extra lang door de vele road blocks van de Marokkaanse suret? die volgens onze reisbegeleiders er waren om te waken over onze veiligheid. Want dat zouden ze niet leuk vinden als een bus Nederlandse artsen iets zou overkomen en daarom bellen ze telkens weer de komst van de bus door aan de volgende road block met kraaienpootkettingen.
Ze willen wel onder geen beding op de foto, daar zijn ze woest over en dan moet er gesust worden met de kerel met de meeste strepen.
Het landschap was ellendig en droog, hier daar grote graanvelden, geiten en schapen.
Er is wel heel veel gebouwd en dat gaat nog verder, de huizen zijn allemaal hetzelfde: gesloten naar buiten, hoge blokken, onaf maar doorgaans wel met geschilderde gevels, wat vroeger zeker niet het geval was.
De wegen worden verbeterd, er is een grote snelweg de we wegens tol niet hebben kunnen nemen! Een nieuwe of vernieuwde eenspoorlijn waarop ik gedurende 7 uur geen trein heb zien rijden.
In alle dorpen wel een sjieke moskee met vierkante minaret in mooie glazuursteentjes.
Na 3 uurtjes kon de blaas geleegd worden in een reusachtige baancaf? dat leefde van de roadblocks van de flikken, die ook de ladingen en veestapel controleerden, dus als extra functie tegelijk BTW of douane ambtenaren dan wel eigen kleine bijverdienste organiserende ambtenaren.
Na nog eens 3 uurtjes in een groot dorp met enorme tentenmarkt losgelaten in een BBQ restaurant waar we degelijk gegeten hebben, althans zij die geen bezwaar hadden tegen handgemalen rundvlees met schapenvet, handgehakt geitenvlees op de rooster dat eerst in open lucht tussen de walmende rook en vliegen geaffineerd was.
Het was erg lekker, maar veel collega?s – vooral vrouwelijke – hadden vragen bij de hygi?ne en konden zich enkel troosten met tomatensla en een stukje brood, en dan nog wegens EHEC in Duitsland.
Maar ook onze vegetari?rs werden niet vergeten: zij werden vergast op een tomatenslaatje met brood tussen de karkassen van de schapen waarbij de chef slager er een heerlijk genoegen in schiep om deze onder hun ogen te herleiden tot stukken bot en vlees, niet zonder de ballen van de bokken opzichtig te presenteren.
Het leek behoorlijk provocatief: een hindoe arts tussen de lijken van de levende dieren stukjes brood met tomaat kauwend.
Dan nog eens 3 uurtjes eer we in Fes aankwamen.
De 4 uurtjes waren er dus dik 9 geworden. Kan gebeuren in Marokko niet?

Koning.

Intussen beweren onze gidsen bij hoog en bij laag dat het allemaal prima loopt en dat iedereen veel van de koning houdt en dat hij de leider is van alle gelovigen en ongelovigen want die geloven in het ongeloof.
Intussen staan zelfs de lokale kranten te blinken met foto’s van de rellen in Rabat, Casablanca, Tetouaan, Fes enz. De nationale en de tv en radio zijn gecensureerd sinds gisteren.
Het wordt nog spannend in Rabat waar we donderdag moeten arriveren voor de grote ministeri?le subsidieslurpersconferentie.
Misschien na het gebed van vrijdag een goeie rel. We zoeken een balkon voor een mooi uitzicht over de strijd om de vrijheid.

Hotel TGHAT in Fes is een reus van vergane moderne glorie, maar te doen.
Eten redelijk, afgezien van de wijn wegens op zicht al niet te zuipen.
Weinig tv zenders, goeie wifi.
Wegens nood aan rust niet mee geweest naar avondwandeling over de moderne boulevards, waar veel volk was, ook vrouwen die opvallend modieus gekleed waren.
De burgemeester van de regeringspartij in Fes is een halve gare populist die er prat op gaat analfabeet te zijn. Alleen de boekhouding kan hij lezen, want de stad is intussen behoorlijk failliet. Zijn volkse stijl van politeike naar de wensen van de mensen heeft iets van een oud politicus uit Limburg die ook alles gratis wist te verdelen.

De roddels gaan dat Mohammed VI van Rabat naar Fes wil verhuizen wegens zijn madam van hier en minder vochtig klimaat waar hij met zijn vermoedelijk iatrogene Cushing minder last zou hebben van zijn reeds jong verknoeide lijf.

Fes, TGHAT, 25 mei 2011

Vanochtend een heerlijk ontbijt in het TGHAT Hotel van Fes. ?Tghat? is Berbers en Ghentsch. ?t Staat voor ?t gat van de geit wat hier zo gretig gebezigd wordt. De Arabieren zitten hier sinds Idris I die als nakomeling van de schoonzoon van de profeet Ali met heel zijn nageslacht ter dood was veroordeeld door de khalief van Bagdad wegens Sjiiet. Zij vluchtten destijds naar Marokko waar zij de Berbers konden bekeren tot de godsdienst van de vrede (door onderwerping) en Fes zouden gesticht hebben.
Toch raar dat de Marokkaanse islam door sjiieten gesticht, soenni is en meer nog Malekitisch, zijnde koningsgezind!
Al die tijd van in de 8ste eeuw heeft Fes geprobeerd door enorme muren, kantelen, torens en poortcomplexen zich de Berbers van het lijf te houden, die dan toch niet zo lustig de religie van de vrede waren toegedaan.
Enfin dit 4**** hotel is wat versleten maar nog te doen en eigendom van rijke Berbers. Hun eigen taal lijdt onder de druk van het standaard Marokkaans Arabisch.

Stakende specialisten in het ziekenhuis.

De collegae vanochtend met de bussen naar het schitterend nieuwe academische ziekenhuis uit 2009 alwaar net een grote betoging van stakende specialisten aan de gang. De ordehandhavers waren bijzonder nerveus wanner de camera?s flitsten voor de stakende collega?s.
Collegialiteit was plots niet echt meer nodig.?
De dokters laakten de gruwelijk lage lonen in overheidsdienst: een chirurg snijdt per maand officieel 800 ? bij elkaar. Waarnaast dan officieus – wegens verboden – nog de nodige enveloppen onder de tafel zoals vroeger in Belgi?.?
De directie zat er erg verveeld mee. Een Marokkaanse Maag Darm Leverarts vertelde in Nederland dat hij overwoog na 13 jaar te verkassen. En nog wel lekker terug naar Marokko waar hij als priv? arts zelf een polikliniek MDL zou kunnen beginnen.?Hij zou 80 pati?nten per dag kunnen zien aan 400 Dirham = 40 ? per consult= 3200 per dag, of 64000 per maand of toch een dikke 600.000 per jaar, en dat dan nog zonder de scopie?n en echografie?n en ander fraais waar technische internisten hun boterhammen dik mee plegen te beleggen. Wij denken hierbij aan de hele speciale medicijnen die hij als apotheekhoudende arts de in nood verkerende pati?nt kan bezorgen in ruil voor een passende renumeratie. Wellicht ook heel veel dat niet aan de fiscus wordt aangeboden en beperkte loonkost voor wat administratieve en verpleegkundige krachten en huur en materiaal niet te na gesproken.?
Enfin, ?t is toch duidelijk dat er een veel te grote ongelijkheid bestaat tussen de staatsartsen en de priv? artsen en dat kan niet goed gaan, toch??
Alleen solidariteit en collegialiteit kan artsen nog redden.

De toespraken waren naar verluidt vergelijkbaar gezeur met Nador, de ellende zo mogelijk nog erger wegens ook nog door het ziekenhuis in groepen van 7 heen gedreven om alles te zien wat van de EU of Nederland of god weet waar vandaan kwam aan technische apparatuur. Dan nog naar een gloednieuwe bloedbank die ook alweer net door de koning geopend was, wegens de mensen hier niet echt happig op vrijwillige bloeddonatie.
En dan nog een afscheidswoord, een welkomstwoord, een wederwoord enzovoort.
Waardoor de 12 uur ?s middags niet kon gehaald worden voor de lunch, en ik om 14 uur een telefoontje kreeg dat ze wat verlaat waren?maar dat het allemaal goed kwam en dat iemand mij in het hotel zou ophalen met een auto voor de ?Titanic?, een sjieke brasserie in pakketboot-stijl voor de ondergang.?
Het werd dus 15 uur en daar duurde de productie van afschuwelijk slechte en dure gerechten (60 Dirham of 6 Euro voor een slaatje of een belachelijke pizza) eindeloos lang waardoor pas om 17 uur een erg goeie espresso of cappuccino.?
De reisbegeleiders – om het uur wijzigt het programma – snel terug naar het hotel voor overleg met het ministerie van huppeldepup wegens morgen grote opening van het congres in Rabat met 2 ministers – waarvan ik nu al weet dat die wegens de crisis niet zullen kunnen opdagen en vervangen worden door een of andere zakkenwasser van hun kabinet.?

Falende prinsen.

Tot overmaat van ramp heb ik dan tijdens het eindeloze wachten in de lobby van TGAHT waar nauwelijks beweging was te zien de hele Eugene Rogan ?De Arabieren? uitgelezen.
Wat een deprimerende geschiedenis. Gutgutgut. Ik begin me steeds meer af te vragen of de ellende van de islamitische wereld nog wel behapbaar, verdraagbaar, dragelijk kan zijn voor jonge mensen die een toekomst zoeken in hun cultuur en omgeving.
De zelfhaat van al die falende prinsjes in de hele islamitische wereld moet toch tot schrikbarende ellende leiden, beter dan het ziekelijke zelfbeklag en de schuld op de anderen schuiven, zullen ze de hand aan zichzelf slaan wegens maagdenperspectief in het paradijs.

Tahar Ben Jelloun heeft het ook mooi op een rij gekregen in zijn boek ‘Weggaan’.

‘Als je groot bent, zul jij dokter worden of ingenieur, dan neem je me mee op reis, eerst naar Mekka, dan naar Ca?ro, ik zal zo graag het land van Farid Al Atrach en Oum Kalsoum bezoeken, jij zult zijden stoffen voor me kopen, ik zal dan een heel nieuw leven leiden, het leven van een koningin, een koninginnetje zonder kroon, zonder koning, jij bent mijn prins, jij zult altijd mijn prins zijn, doe dus goed je best op school, breng mooie cijfers mee naar huis, wees een goede zoon, je zult voor altijd een eeuwig mijn zegen krijgen.’?(p.260)
Met zo weinig ruimte voor falen, kunnen zonen neigen tot twijfel over hun eigen identiteit. Is het dan verwonderlijk dat zovele van die jonge mannen exclusiviteitrespect verwachten van hun eigen vrouw onder de vorm van fysieke afwezigheid of onherkenbaarheid in de publieke ruimte, afgeschermd voor de ontmoeting met anderen?
43. De tragiek van Marokko is de ontvolking van het platteland; de mensen van buiten die naar de stad trekken, blijven leven als boeren, en gooien hun afval voor de deur. Kortom, ze veranderen niets aan hun gewoontes. Dat is allemaal de schuld van de hemel, van de droogte, want daardoor worden duizenden families gedwongen hun land te verlaten te gaan bedelen in de stad.

81. Ik heb een hekel aan dat soort hypocrisie. De schijn ophouden en ondertussen rottigheid uithalen, dat is het Marokko waar ik me kapot aan erger.

Carolus den Blanken heeft een boeiend e-book op zijn website over 25 jaar ervaring uit het dagelijkse leven in Noord-Marokko en de Rif: Een kaaskop in Marokko

Vervolg deel 2 :
Marokko Nederland Gezondheidszorg en ander fraais deel 2